Om enige structuur aan te brengen en het feit dat er steeds meer boeken over West Papoea zullen verschijnen, heb ik besloten een aparte rubriek hiervoor te reserveren.

1)   “Dit wonderlijke werk” Om de geschiedenis van voormalig Nederlands Nieuw Guinea, nu West Papoea,  goed te kunnen begrijpen is het werk van Dr. F.C. Kamma een echte aanrader. Het boek heet: “Dit wonderlijke werk” en bestaat uit 2 delen. Onder de rubriek, Pioniers 2, zie hoofdpagina, is een korte samenvatting van dit boek te lezen.

2)  “The United Nations and the Indonesian Take-over of West Papua, 1962-1969, the anatomy of Betrayal” De Britse academicus Dr. John Saltford deed zelf onderzoek naar de gewraakte periode na de overdracht tot en met het jaar 1969, het jaar van het referendum. Over de “Act of Free Choice”is al veel geschreven en het onderzoek van Dr. John Saltford maakt duidelijk dat Indonesië dit referendum verkrachtte naar de “Act of no Choice”. Het wachten is nu op het onderzoek van Prof. Drooglever, dat waarschijnlijk dit jaar zal worden afgerond. De conclusies van Dr. John Saltford liegen er niet om en duiden klip en klaar op collaboratie tussen de V.N. en Indonesië. Nederland werd door de V.N. tot overgave gedwongen, het daarna gemaakte New York akkoord, werd echter niet nageleefd en het is wel beschamend dat Nederland hier nalaat de V.N. en Indonesië hier op aan te spreken. Dr. John Saltford heeft het dan ook over het verraad aan het Papoea volk en de frauduleuze handelingen, die hier aan voorafgingen. ISBN –0-7007-1751-x, door Routledge Curzon, Dublin.

3)  “Wings over Shangri La”  : By E. Janet Steiger Het boek, geschreven in het Engels, behandelt de openlegging van voormalig Nederlands Nieuw Guinea door het aanleggen van airstrips en het onderhouden van vliegverbindingen naar de verschillende uithoeken. Een samenvatting is te lezen via de hoofdpagina van deze website, rubriek Pioniers 3).

4)

Nederlands-Indië

Het gestolen huis

De stille oorlog tegen de Papoea’s

Joop Verstraten

Het gestolen huis is het verhaal van een reis naar Nieuw Guinea, een van de laatste, exotische, nog nauwelijks door toeristen bezochte plekken ter wereld. Dat deze voormalige Nederlandse kolonie – sinds de soevereiniteitsoverdracht aan Indonesië achtereenvolgens Irian Jaya en Papoea Barat genaamd – nog altijd een bijna geheel onbekend gebied is mag opmerkelijk heten want het is niet alleen een prachtig land met wonderschone stranden, onbekende valleien en ongerept oerwoud maar ook zijn de oorspronkelijke bewoners, de Papoea’s, uiterst hartelijke mensen die de schaarse buitenlandse bezoekers onbevangen en met open armen ontvangen. Maar tegelijkertijd voltrekt zich hier een drama waarvan de wereld geen weet heeft of geen weet van wil hebben.

In 1962, onder dreiging met een oorlog door Soekarno en onder zware diplomatieke druk van

Kennedy, blies Nederland een smadelijke aftocht uit deze laatste oostelijke kolonie. Het liet ruim 700.000 van haar onderdanen achter met de in duigen gevallen restanten van de belofte op zelfstandigheid. Na een kortstondig VN-mandaat werd de macht overgedragen aan Indonesië.

Joop Verstraten doet in dit boek verslag van zijn reis door het land van de Papoea’s en plaatst wat hij daar zag in het perspectief van de recente geschiedenis maar ook van een sombere toekomst. Ruim 40 jaar van een corrupt en door militairen gedomineerd regiem betekende voor de Papoea’s gewelddadige repressie terwijl ondertussen hun bodemschatten worden geplunderd en hun land wordt overspoeld met migranten uit andere delen van de Indonesische archipel. Zij vormen inmiddels een gemarginaliseerde, geminachte en slinkende minderheid in eigen land. En blijkbaar zonder vrienden op het wereldtoneel want het zwijgen over hun lot is oorverdovend.

Technische gegevens Aantal pagina’s: 151 Winkelprijs: 15,75 euro ISBN: 90 74328 74 1

5) Van Joe Collins: leosamh20@hotmail.com onderwerp: uitgave nieuw boek: “De machtspolitiek” –Freeport in het Indonesië van Suharto, door Denise Leith.

Op Donderdag 13 Februari zal er een nieuw boek worden uitgegeven, verkrijgbaar via e-mail: books@gleebooks.com.au. Dit boek behandelt de eerste grote analyse over de aanwezigheid van de Freeport-McMoRan mijn in Indonesië.

Het geeft een goede en gedetailleerde kijk op de veranderde machtsrelaties tussen Freeport en Suharto, het Indonesische leger, de oorspronkelijke Papoea landeigenaren (de Amunghe en Kamoro stam) en omgeving en de mensenrechten groepen. Het onderzoekt hoe en waarom een Amerikaanse onderneming, ondanks strenge binnenlandse wetten, in staat was bijna 30 jaar lang ongestraft in West Papua te opereren en zich aanpast en een zaken cultuur te laten gedijen, gebaseerd op corruptie, geheime verstandhouding en nepotisme.

Ofschoon er al een –tig aantal boeken zijn geschreven over het Suharto regiem is het boek, “De machtspolitiek”  ongeëvenaard in zijn onderzoek over de uitgebreide politieke context in relatie tussen Jakarta en het vreemd kapitaal, wat tot op de dag van vandaag de lucratieve mijn industrie in Indonesië draaiende houdt. In dit opmerkelijke en doeltreffende boek, beschrijft Denise Leith tot in detail de manier, waarop de belangen van de Papoea’s en hun omgeving worden opgeofferd aan de hebzucht en meedogenloosheid van het Westers kapitaal en een moorddadig Indonesisch derde wereld leger.

“Dit boek moet je gelezen hebben”, zegt Peter Carey,Trinity College, Oxford. “Een indrukwekkende poging , hetgeen elke serieuze Indonesische student vanwege de internationale politieke economie en vanwege de ingewikkelde human rights zaken en ontwikkeling, op prijs zal stellen”, zegt Daniel Lev van de Universiteit van Washington. Denise Leith behaalde haar graad op de Macquarie Universiteit, met als hoofdvak politieke wetenschappen, zij gaf onderricht in internationale betrekkingen, Midden Oosten politiek en Australische politiek op de Macquarie Universiteit. Zij schrijft nu een boek over oorlogsverslaggevers en foto journalisten. Het zal worden uitgegeven door Professor Stuart Rees, Prof. of Social Work& Social Policy en directeur van vredescentrum and Conflict Studies op de Universiteit van Sydney In 2004 verschenen boeken Papoea.  

6)        Dirk Vlasblom, Papoea, een geschiedenis ISBN 90 5330 399 5 Uitg. Mets & Schilt, 672 pag., € 35,- Op basis van veel archiefonderzoek en gesprekken met ooggetuigen geschreven geschiedenis van Papoea, door cultureel antropoloog Dirk Vlasblom (1952), correspondent voor NRC Handelsblad in Indonesië.    

  7) Toppi’s in de Tropen. ISBN 90 6707 584 I Red. A.A. Lemmers, Uitg. Inst. Voor Maritieme Historie/De Bataafsche Leeuw, € 22,50. Herinneringen van een hydrograaf aan Ned. Nieuw-Guinea (1954-1960) naar een manuscript van ktz.b.d. H.N.B. Roels, (1932-1998). Rijk geïllustreerd met materiaal uit fotoalbums van Roels, met een bijdrage van schout-bij-nacht b.d. J.C. Kreffer.

8) Joop van den Berg, Regen over de Digoel. ISBN 90 5429 185 0 Uitg. Conserve, 112 pag. € 15,- In een reeks korte verhalen kijkt schrijver Joop van den Berg terug op zijn tijd in Nieuw Guinea, waar hij 5 jaar woonde.

9) Aad Nuis, De balenkraai (herdruk). ISBN 90 5429 193 1 Uitg. Conserve, ca. 120 pag. € 15,- Kroniek over het einde van Nederlands Nieuw-Guinea. Dit boek heeft de reputatie van een intelligente, boeiende en amusante beschrijving van een groep Nederlanders in de penarie.

10) P. Watt, Het goud van Papua. ISBN 90 6112 013 6 Karakter Uitgevers B.V., 400 pag. € 17,99 Avonturenroman over Papua New Guinea.

11) Susi Moeiman, Hein Steinhauer, Nederlands-Indonesisch Woordenboek. ISBN 90 6718 227 3 KITLV-Leiden:, xxvii + 1125 pag. (€ 49,40) Dit uitgebreide woordenboek is gebaseerd op modern Nederlands en met Bahasa Indonesia als doeltaal. Tezamen met het Indonesisch-Nederlands Woordenboek van A. Teeuw (KITLV Uitg., 4e druk, 1996) onmisbaar voor ieder, die zich met modern standaard-Indonesisch bezig houdt.

12) Titel: In kaart gebracht met  kapmes en kompas. Uitgave: ABP Public affaires Heerlen public.affaires@abp.nl Is een 382 pag uitgave ter gelegenheid v.h. 130-jarig bestaan  van het KNAG ISBN 90 6601 014 2 Heerlen/utrecht oktober 2003 13) Ruud Nagel is de auteur van een nieuw boek: “Vleugels”.   Meer informatie kunt u vinden op www.kirja.nl

14)

Jan Sneep Einde van het stenen tijdperk Bestuursambtenaar in het witte hart van Nieuw-Guinea

Rozenberg 180 pagina’s € 19,50 ISBN 90 5170 927 7 2005

Jonge bestuursambtenaren maakten maandenlang verkenningstochten naar een van de laatste nog nooit door blanken betreden delen van het onherbergzame centrale bergland, het Sterrengebergte in toenmalig Nederlands Nieuw-Guinea. Sneep beschrijft de eerste tochten van zijn collega en vriend Hermans, die een vliegveldje aanlegde en een pioniersbivak bouwde, het begin van de eenvoudige bestuurspost Sibil. Van daaruit trokken zij verder het bergland in en maakten kennis met bewoners in afgelegen valleien die eerst wat schuchter, maar al snel heel nieuwsgierig, vriendelijk en gastvrij de witte mensen in hun dorpen ontvingen. De dragers deden ’s avonds aan het kampvuur verslag van hun ervaringen van die dag, wat vaak tot hilarische taferelen leidde. Sneep heeft vervolgens een belangrijk aandeel in de voorbereiding van de laatste grote wetenschappelijke expeditie van het Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap (KNAG) naar het Sterrengebergte en neemt daar namens het Bestuur gedurende zes maanden ook aan deel. Hij beschrijft zijn ervaringen en de vele problemen waarmee de expeditie te kampen had. Aansluitend vergezelde Sneep de Frans-Nederlandse filmexpeditie van de cineast Pierre Dominique Gaisseau die in zeven maanden van Zuid- naar Noordkust trok, door goeddeels onbestuurd gebied. Behalve tot dan toe onbekende bergbewoners ontdekten zij ook een Nederlandse pater die zich met zijn Papua geliefde in het geisoleerde oerbos had teruggetrokken.

Voor nieuwe boeken, zie ook onderstaande link: http://www.papuaweb.org/dlib/baru/_buku.html

15)

ZAAIEN IN ZOO BARREN GROND

Uit het dagboek van Willem Leendert Jens, zendeling op Nieuw Guinea van 1877-1899   Via e-mail uitwisseling met Niels Jens, een nazaat van Willem Leendert Jens kreeg ik bovengenoemd boek toegestuurd. Zijn bet’overgrootvader werkte 22 jaar aan de Geelvinkbaai, Doreh in Nieuw Guinea en ook hij was een belangrijke pionier en zijn naam staat dan ook vermeld in de beschrijving van het boek “ Dit wonderlijke werk” van Dr. F.C. Kamma.   De nog bestaande geschriften van Willem Leendert Jens (1849-1925) zijn in de familie bewaard gebleven. De 8 schriften, die een dagboek vormen over zijn periode van 1876/1899 + 2 lezingen uit 1905, presentielijsten, werklijsten + brieven, waren voor de familie Jens aanleiding het dagboek van hun bedovergrootvader op papier te zetten. 450 bladzijden op A4 werden uitgetypt en gefotokopieerd en verspreid onder familie, bekenden, vrienden en anderen die hiervoor interesse toonden. Uit reacties bleek dat men het jammer vond dat maar een beperkte kleine kring kennis van de inhoud kon nemen en men stelde, dat het dagboek weliswaar een bescheiden,  maar toch een nuttige cultuurhistorische bijdrage zou kunnen leveren. Het boek met bovengenoemde titel kwam er maar geeft helaas geen antwoord op de vraag wat de reden zou zijn geweest voor deze grootvader, enige zoon van een schipper met daarvoor nog twee generaties binnenvaartschippers, om voor het leven als zendeling te kiezen.   Het boek bevat het verhaal van zijn avontuurlijke en alledaagse belevenissen in dit toen nog niet gepacificeerde gebied en beschrijft het persoonlijk leven van Willem Leendert Jens via zijn eigen dagboek en in die omstandigheden met alle problemen, frustraties, depressies, inclusief vreugdevolle en verdrietige gebeurtenissen. Het boek is inderdaad een aanvulling op het naslagwerk van Dr. F.C. Kamma, “ Dit wonderlijke werk”. Willem Leendert Jens was een wat eigenzinnig man met een groot geloof, die alhoewel niet zo gezond, een boegbeeld was van onverzettelijkheid , werkijver en moed.   Uitgave: Stichting “Uit Barre Akker” , Postbus 1061, 2240 BB Wassenaar   Gedrukt: Hooiberg, Epe   Apeldoorn, Juni 1997.

16) EEN DAAD VAN VRIJE KEUZE

In het boek laat Prof. P.J. Drooglever zien hoe het Nieuw-Guinea conflict ontstond, zich ontwikkelde en werd opgelost. Dat gebeurt aan de hand van breed archiefonderzoek in binnen- en buitenland. Daarbij komen zowel de internationale ontwikkelingen als de gang van zaken op Nieuw Guinea zelf aan de orde. We zien hoe het gebied zich eerst ontwikkelde van achterhoek van Nederlands-Indië tot een ontwikkelingsproject onder koloniale vlag. Vervolgens schetst de auteur een beeld van het tussenbestuur van de Verenigde Naties en de eerste jaren van het Indonesische bewind. Het boek besluit met een verslag van de uitvoering van de Daad van Vrije Keuze en de reacties daarop in Nederland en in de Verenigde Naties. Daaruit blijkt dat de omstandigheden rond de raadpleging van meet af aan twijfel opriepen over de vraag of de uitslag werkelijk de stem van het volk vertegenwoordigde.   www.uitgeverijboom.nl       ISBN 90-8506-178-4      Kosten: ca. Euro 45,-   Het boek is een echte aanrader voor al diegenen die wat meer willen weten over het Nieuw Guinea conflict en hoe het zover kwam dat de rechten van een compleet inheems volk werden verkwanseld.

Historisch onderzoek naar de gebeurtenissen rond act of free choice In veertien hoofdstukken wordt in deze monografie een historisch overzicht geboden van het Nederlandse bestuur over Nieuw-Guinea tot 1962 en de  plaats van dit gebied in de onderhandelingen over de dekolonisatie van Indonesië in de jaren 1945-1962. Hierbij wordt tevens aandacht besteed aan de militaire en internationale aspecten. Ook wordt een schets gegeven van het tussenbewind van de United Nations Temporary Administration (UNTEA) en het Indonesische bestuur tot en met de uitvoering van de “Act of Free Choice” van 1969, gevolgd door een  analyse van de Nederlands-politieke, internationaal-politieke en volkenrechtelijke aspecten hiervan. Deze studie is verricht in opdracht van de minister van Buitenlandse Zaken.

Bij deze studie wordt primair gebruik gemaakt van Nederlands archiefmateriaal, aangevuld met buitenlands materiaal (met name van de Verenigde Naties en de regering van de Verenigde Staten) en interviews met betrokken personen. Met het oog op dat laatste participeert de auteur van dit project in  een interview-project met Papoea-bestuursambtenaren in Nieuw-Guinea, waarvan de uitkomsten afzonderlijk zullen verschijnen. In de monografie van P.J. Drooglever, Een Daad van Vrije Keuze. De Papoea’s  van westelijk Nieuw-Guinea en de grenzen van het zelfbeschikkingsrecht  (Amsterdam, 2005), wordt op vele plaatsen met documentnummers verwezen naar archiefstukken, opgenomen in de databank van het dit project. Deze databank  wordt binnenkort voltooid, maar is op dit moment nog niet voor onderzoek  toegankelijk. Ten behoeve van de lezers van Drooglevers boek is een voorlopige  lijst beschikbaar, geordend op documentnummer, waarin de archiefgegevens van de stukken worden vermeld. Klik hier voor de toegang tot deze lijst. Klik hier voor een samenvatting van de monografie.

 

17)             “Schuldig Zwijgen”   Bovenstaand boek werd door dr. Kees Lagerberg geschreven en op 14.11.2005 gepresenteerd. In zijn boek uit dr. Kees Lagerberg zijn terechte verbazing over de Nederlandse opstelling in het achter-de-schermen politiek, die weinig of geen rekening hield met de gerechtvaardigde eisen van de Papoea’s. West Papua was hun land, maar Papoea’s werden niet geraadpleegd.   De inzet van Nederland was het zelfbeschikkingsrecht en een en ander werd ook vastgelegd in het New York Akoord.  De “Act of Free Choice” werd echter de beschamende “Act of No Choice”.   De betrokken landen en in het bijzonder de V.N. en Nederland lieten Indonesië ongestoord hun frauduleuze handelingen begaan, met als gevolg dat tot de dag van vandaag de Papoea’s in hun bestaan worden bedreigd. In zijn boek constateert dr. Kees Lagerberg dat de wereldgemeenschap heeft nagelaten het recht te laten zegevieren. Lees: “Schuldig Zwijgen” door dr. C.S.I.J. Lagerberg 301 blz.  Euro 29,95 ISBN  907432892X

18) Twee maal oorlog: ( Theo van Duren) Het boeiende van Twee maal oorlog is, dat de auteur niet probeert met politiek historisch betogen een antwoord te vinden op zijn vragen. Jonge jongens, die net een oorlog achter de rug hebben (1940-1945) worden op grond van onrealistische vooronderstellingen gedwongen tot een nieuw gewapend conflict (hun tweede oorlog). Zij gaan dingen doen, die zij in hun hart verfoeien. Activiteiten, die zij als noodzakelijke verdediging van de menswaardigheid en dus als onontkoombare plicht kregen aangepraat. Die subtiele chantage – dat is de onbeschrijfelijke ironie van het verhaal- voerde tot een grote verbondenheid, kameraadschap, onbaatzuchtige inzet en heldhaftigheid van degenen, die aan de daaruit voortvloeiende acties moesten deelnemen. De 32 verhalen van Bemmelse jongens staan model voor wat duizenden van 1946-1950 in het toenmalige Nederlands Indië met een uitloper in de 60-er jaren rond het Nieuw Guinea conflict, moesten doen als hun vermeende plicht. Twee van hen waren in N.Guinea. Eenieder vertelt zijn eigen verhaal en zo wordt er een tipje van de sluier opgelicht over de spanning en ontberingen gedurende hun verplichte verblijf in Nederlands Indië en Nieuw Guinea. Na het lezen van het boek denk je:  hoeveel aardige, veelbelovende jonge mensen zullen er nog vallen aan wat de politiek op het Haagse of de pluche van Washington als slimme schijnwaardigheden bedenken. Een verhaal van alle tijden!   De auteur,  Indië veteraan, Theo van Duren, komt zelf ook uit Bemmel en is nog niet zo lang geleden overleden. Bij hem leefden 3 kwesties: In het perspectief van artikel 192 van de grondwet, wordt het sturen van dienstplichtigen naar overzeese gebiedsdelen uitdrukkelijk verboden en worstelde hij met de vraag naar rechtmatigheid en integriteit van de Haagse politieke besluitvorming, ten grondslag liggend aan de uitzending van zoveel dienstplichtigen. Daarmee samenhangend komt men bij het gegeven dat 6000 jonge mensen de dood zijn ingejaagd voor een politiek streven, dat bij voorbaat al gedoemd was te mislukken. In de derde plaats had van Duren een persoonlijke rancune tegen zogenaamde verlichte politici en journalisten, die naar zijn mening ongenuanceerd, laatdunkend en vooringenomen de belangenloze inzet van zoveel jonge mensen menen te moeten diskwalificeren. Er zijn echter nog genoeg boeken beschikbaar:  prijs  7 Euro + porto

19)

Marga Claus, De vader van Serafyn  (2006) ISBN 9055156353 Amsterdam: Van Gennep. 320 pag., (€ 17,90) Eerder [2003] uitgegeven in het Fries met als titel ‘De heit fan Serafyn’, ISBN 90-70098-88-1) Het verhaal gaat over een jonge Franciscaan, die een groot deel van zijn leven doorbracht bij de Ekari’s op Nieuw Guinea en geeft een indringend tijdsbeeld waarin de moeilijkheden van het missieleven en het tragisch lot van de Papoea’s elkaar raken.

20) Don Richardson, Heersers van de Aarde, (2006) ISBN 90 6318 270 8 Hoenderloo, Novapres 409 pag. (€ 16,90) Na een moeilijke jeugd in een slecht functionerend gezin veranderd de Australische Stanley Dale in een zelfbewuste jonge man. Na bij de commando’s te hebben gediend in Nieuw-Guinea keert hij daar naar terug als zendeling bij o.a. de Yali’s. Het werk dat hij daar verricht wordt hem uiteindelijk noodlottig; hij wordt vermoord.

21) Henk Blom ofm, Mijn verhaal, (2006) Eigen beheer. Bestellen: de heer Henk Blom ofm, Deken Roesstr. 13, 3581 RX Utrecht, tel. 030-2324087. 171 pag. (€ 30,00) + verz.kosten. Een rijk geïllustreerd boekwerk over 43 jaar bouwen van kerken, pastorieën,  hangbruggen e.d.in Papua en de problemen die dit met zich meebrengt. Illustratief is wat Broeder Henk zei tegen een geestelijke in de Kamuvallei: “Pastoor, bij gebrek aan een hoogwerker heb ik zaterdag 200 man nodig die kunnen helpen”. 22) Het kabinet-De Quay(1959-1963), regeren zonder rood. Jan Willem Brouwer en Jan Ramakers (red) 2007   : ISBN 978 90 8506 354 4 Amsterdam, Boom/Sun, 488 pag., Euro 45,00 Alhoewel de hele kabinetsperiode van 4 jaar wordt beschreven bevat het boek een uitgebreide analyse over het parlementaire overleg en de genomen beslissingen met betrekking tot de zgn. Nieuw-Guinea kwestie.

23)  Papua, 50 jaar later      Adrian Verbree,(2008)     ISBN 978-90-73004-12-2 De Verre Naasten, Zwolle        296 pag., Euro 8,95 Een boeiend reisverslag over 50 jaar Gereformeerd Vrijgemaakte Zending is meer dan een resultatenrekening. Het is ook een uitermate en goed geschreven verslag van de tegenstellingen die zich voordoen in het zich snel ontwikkelend Papua.

24) Sagorups en zoute drop, de overleven-in-de-junglecursus. Corien Oranje, (2008) ISBN 978-90-8543089-6      Uitg. Columbus Jongbloe, Heerenveen, 120 pag., Euro 8,95 Jesse verhuist met zijn ouders, broertje en zusje naar Papua. Eerst vindt hij het niet zo leuk maar later wordt dit heel anders. Zal Jesse overleven in de jungle? Lees dat maar in dit leuke boek, voor kinderen in de leeftijd van 9-12

25) Afscheid van Nieuw-Guinea – Het Nederlands-Indonesisch conflict 1950-1962 Een uitgebreide weergave en analyse van alle politieke ontwikkelingen en de reacties daarop in parlement en pers en waarbij  ook de militaire gebeurtenissen uitvoerig aan bod komen. Duidelijk wordt dat veel veteranen met gemengde gevoelens op hun  uitzending terugkijken. Uitgeverij THOTH: ISBN 906868 3233   26) S, Terug naar de jungle; (2007)  Sabine Kuegler Amsterdam, Sirene 239 pag. (€19,95) ISBN 978 90 5831 442 0 Een groot deel van haar jeugd leefde Sabine tussen de Fayu in Irian Jaya. Na haar verblijf in Europa keert zij naar 15 jaar terug. Het paradijs van haar kindertijd blijkt niet meer te bestaan. Het wordt bedreigd door de oprukkende westerse beschaving en zij realiseert zich de repressie van het Indonesische bewind en maakt de keuze voor het land en de mensen van haar jeugd.

27)  Herman T. Verstappen, 2006, Zwerftocht door een wereld in beweging. ISBN 90 232 4229 7 Assen, Van Gorcum, 164 pag., € 19,50 Dit boek bevat de verslagen van een aantal expedities naar vaak onbekende gebieden van de fysisch geograaf Herman Verstappen, waaronder drie expedities naar Nieuw-Guinea, inclusief de beroemde expeditie naar de Julianatop in 1959. Beschrijvingen van de prachtige natuur en de cultuur en gewoontes van de lokale bevolking worden afgewisseld met bespiegelingen over de voortdurende veranderingen in de wereld, waarbij vaak mensen in de knel komen.

28) Corbey, Raymond 2007, Snellen om namen; de Marind Anim van Nieuw-Guinea door de ogen van de Missionarissen van het Heilig Hart, 1905-1925. ISBN 978 90 6718 302 4 Leiden, KITLV Uitgeverij, 140 pag., € 18,90 In 1905 stichtten de Missionarissen van het Heilig Hart hun eerste missiepost. De schrijver kreeg toestemming de bijzondere foto’s uit het archief te publiceren. Een fascinerend document voor ieder die geïnteresseerd is in de geschiedenis en cultuur van Nieuw-Guinea. 29)  Hanneke Hollander (2007) Een man met een speurdersneus; Carel Groenevelt (1899-1973), beroepsverzamelaar voor het Tropenmuseum en Wereldmuseum in Nieuw-Guinea. ISBN 9789068326451 Amsterdam, KIT publishers, Bulletin 379 – 128 pag., € 25,00 Groenevelt werd op pad gestuurd om traditionele etnografica te verzamelen met als motto ‘een systematisch afgrazen van het terrein zou zeer aanbevelenswaardig zijn’. Uit de vastgelegde correpondentie met musea schrijft hij o.a. over de ontberingen tijdens zijn zoektochten, de unieke vondsten die hij deed en over het ‘cultuurverval’ dat hij overal om zich heen zag grijpen.  

30) Pauline van der Zee (2007) Bisj-palen, een woud van magische beelden. ISBN 9789068324822 [English ed., Bisj poles, magic sculptures from the rainforest ISBN 9789068324785] Amsterdam, KIT publishers, 120 pag., € 19,95 Uitgave n.a.v. de tentoonstelling in het Tropenmuseum nov. 2007 met de complete collectie bisj-palen van het museum. Ook bevat het boek een full colour fotoreportage van de Asmat en hun rituelen in de hedendaagse tijd.

31)  Mart de Goffau (2007) De valreep beklimmen; dagboek van een seiner-zeemilicien . ISBN 978-90-79039-01-2 Yerseke, In&out reklame, 176 pag., € 24,95 + € 6,00 verz.kosten, bestellen: www.hrmsgroningen.nl De belevenissen van een seiner aan boord van de onderzeebootjager Hr.Ms. Groningen. Op oefenreis naar de Caraïbische wateren wordt een deel van de schepen doorgestuurd naar Ned. Nieuw-Guinea. Dit in verband met de toegenomen oorlogsdreiging tussen Nederland en Indonesië m.b.t. de toekomst van Papua. Tot de uiteindelijke overdracht plaatsvond aan de UNTEA.

32)  Valkenier, W.A.J.P. Op de valreep; Lanasta – Emmen (2008) 248 pag. ISBN 978-90-8616-044-0 Een boeiende en makkelijk leesbare autobiografie van een maritiem leven, dat begint met een start bij de tankervaart in 1939. Na de tweede wereldoorlog stapt de schrijver over naar de Koninklijke Marine en komt hij o.a. twee maal in Nieuw-Guinea ~~

33)

34)   Fred Lardenoye en Rein Bijkerk (red.), (2008) Veteranen met een missie. ISBN 978-90-809740-5-0 Nijmegen, QV Uitgeverij, 121 pag., € 12,50 Een boek over humanitaire initiatieven door oud-militairen in voormalige uitzendgebieden, w.o. verrassend veel in voormalig Ned. Nieuw-Guinea. Het waarom staat vermeld in de uitkomsten van het verkennend onderzoek, geïnitieerd door het NCDO en de SVi (Stichting Veteraneninstituut). Het boek bevat vooral veel interviews maar ook praktische tips en nuttige adressen.       ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

35)  Leontine E. Visser en Amapon Jos Marey, (2008) BAKTI PAMONG PRAJA PAPUA; di era transisi kekuasan Belanda ke Indonesia. ISBN 978 979 709 385 3 Jakarta, Kompas, xx + 452 pag., Prijs € 25,00 incl. verzendkosten binnen Nederland. Een unieke serie verhalen over 17 Papua-bestuurders (tuan bestir), opgeleid in de laat ‘50-er jaren en vaak werkend in afgelegen gebieden en hun contacten met de bevolking tijdens tournees. Ook aan bod komen de woelige jaren ’60, de korte UNTEA-periode, de manipulatie bij de Act of Free Choice en de integratie binnen de Indonesische eenheidsstaat. Velen van hen bleven tot aan hun pensionering in de ’90-er jaren in dienst van het Indonesisch bestuur. Bestellen bij Dhr. J.F. Marey Albert Schweitzerlaan 201, 2552 PG Den Haag, postbankrek. 328752, ajfmarey@gmail.com of  Mevr. L.E. Visser Leontine.Visser@wur.nl

36)  Editorial Reviews Product Description A compelling set of twelve organic narratives of West Papuans, replete with professional photographs of life in Papua. Researchers at the Yale University Law School and University of Sydney suggest that genocide is happening in Papua. According to Archbishop Desmond Tutu, “The people of West Papua have been denied their basic human rights, including their right to self-determination. Their cry for justice and freedom has fallen largely on deaf ears.” Editor Charles Farhadian and photojournalist Stephan Babuljak give outsiders direct access to Papuan life stories unobstructed by the interpretive schemes of researchers, policy makers, and eco-tourist enthusiasts, letting Papuans speak for themselves.

Product Details

• Paperback: 179 pages
• Publisher: Deiyai Press; 1st edition (2007)
• Language: English
• ISBN-10: 9799607760
• ISBN-13: 978-9799607768
• Product Dimensions: 9 x 8 x 0.4 inches
• Shipping Weight: 1.2 pounds
• Average Customer Review:

37 )  Jacques H. Teeuwen, (2009) Het Geheim van Nabelan Kabelan ISBN 978-90-8834-566-1 Soest, Boekscout, 108  pag., € 14,95 Na  een opleiding te hebben gevolg op een Bijbelschool en het Wycliff Institute voor bijbelvertalers in Engeland besluit de schrijver om, met zijn gezin, te vertrekken naar de Swartvallei in Nieuw-Guinea om daar als zendeling het evangelie te gaan verkondigen onder de Dani’s. Bestellen via: http://www.boekscout.nl/html/boek.asp?id=596

38) Tim Flannery :  Gooi weg die been :  Een avontuur in Nieuw Guinea. ISBN 90-450-0326-0 Uitg. Atlas – Amsterdam. Verslag, reisbeschrijvingen van de ontdekkingstochten door de binnenlanden van Nieuw Guinea door de Australische bioloog Tim Flannery. Hij ontdekt nieuwe diersoorten en stuit op botten van uitgestorven buideldieren. Hij beschrijft op ontroerende wijze het lot van de inheemse bevolking wanneer haar cultuur in conflict komt met de mijnindustrie en de hightech wereld aan het eind van de twintigste eeuw. Tim Flannery woont in Sydney en hij heeft een belangrijke bijdrage geleverd op het gebied van paleontologie, zoogdierkunde en milieubeheer.

39)  Edward Marriott:  De verloren stam:  Een zoektocht door de jungle van Papoea Nieuw-Guinea De in biologie goed onderlegde Marriott baant zich een weg door de jungle op zoek naar de Liawep stam. Goede reisboeken zijn net zo zeldzaam als verloren stammen. ISBN 90 5847 0687

40) Pauline van der Zee (2009) Art as contact with the ancestors. Visual arts of the Kamoro and Asmat of Western Papua ISBN 9789068326444 Amsterdam, KIT Publicers, bulletin 389, 96 pag. (€ 25,00) A recent comparative research focusing on related yet different artistic expressions of the Asmat and Kamoro. The approach emphasizes relationships between arts, rituals and mythology. Combining cultural information embedded in myths and rituals with an investigation of various design elements and comparing Asmat and Kamoro data, results in innovative interpretations resonating art’s ambiguity. Order online at: http://www.kitpublishers.nl/smartsite.shtml?ch=FAB&id=33740&ItemID=2691

  41) Bestellen: info@jouwboe)  Andreas Schelfhout (2010 )De zomer van 1962, de laatste gevechten om Nederlands Nieuw-Guinea, in het oerwoud en aan de conferentietafel ISBN 978-90-8759-196-0 Voorburg, Uitgeverij U2pi, € 16,50 Vanaf 1960 werden Nederlandse militairen overhaast, slecht voorbereid en met de verkeerde kleding naar Nieuw-Guinea gestuurd om Indonesische infiltranten op te sporen en mogelijke nieuwe infiltraties te voorkomen. Honderden Indonesische para’s verdwenen spoorloos in de jungle van Nieuw-Guinea. Door gebrek aan Amerikaanse steun werd Nederland gedwongen om Nieuw Guinea op te geven en  werden de Papua’s in de steek gelaten, tot op de dag van vandaag. k.nl

42)Jan Pouwer (2010 ) Gender, ritual and social formation in West Papua, a configurational analysis comparing Kamoro and Asmat ISBN nr. 978 90 6718 325 3 Leiden, KITLV Press, Verhandelingen 258 xiii + 300 pag., € 34,90 This study compares the culture of the Kamoro (18,000 people) with that of their eastern neighbours, the Asmat (40,000). Part I looks at Kamoro society and culture through the window of its ritual cycle, framed by gender. Part II widens the view, offering in a comparative fashion a more detailed analysis of the socio-political and cosmo-mythological setting of the Kamoro and the Asmat rituals. This publication is also of interest to scholars and students in Oceanic studies and those drawn to the comparative study of cultures. Sample chapter: http://www.kitlv.nl/pdf_documents/asia-genderritual.pdf

43)  Jan Sloot (2010) Hoe God verscheen in Papoea ISBN 978 90 5625 327 1 Nijmegen, Valkhof Pers, 416 pag., € 30,00 Deze studie vertelt over 50 jaar missie en avontuur van de Nederlandse franciscanen die op 29 december 1936 voor het eerst vertrokken naar Nieuw-Guinea. Westerse cultuur en christendom gingen toen hand in hand. Maar door de opeenvolgende politieke ontwikkelingen in die 50 jaar werden missie en kerkopbouw beïnvloed. Door de visie op kerk en missie van het Tweede Vaticaans Concilie veranderde daarna ook de opvattingen van de missionarissen over hun rol in de plaatselijke kerk.

44)  Alex Bal (2010) De laatste Indo. Nederlands Indië / Nieuw-Guinea Eigen beheer Alex Bal, 373 pag., € 25,00 plus verz.kosten Het verhaal, in romanvorm, van de schrijver en zijn familie in het tijdperk van de tweede wereldoorlog in Indonesië en zijn latere ervaringen als kind in Nieuw-Guinea. Als één van de laatsten verliet hij half maart 1963 Manokwari om via Biak uiteindelijk naar Nederland te gaan. Acht gastschrijvers geven, in korte bijdragen, eveneens hun impressie over het voormalig Nederlands Nieuw-Guinea. Zie  ookhttp://www.startpaginanu.nl/Boek%20INFO.html Bestellen:boek.lexbal@online.nl   of:   bestel@delaatsteindo.nl

45)                   Een boek als schreeuw om hulp!                   West Papua, het voormalige Nederlands Nieuw-Guinea, is grotendeels bedekt met een bijna ondoordringbaar regenwoud.  Daaronder leven de meeste Papua’s, verdeeld in enkele honderden stammen. Eeuwenlang leefden zij zonder veel zorgen in het uitgestrekte oerwoud. Maar nu hebben de Papua’s grote zorgen. Ze zien dat hun land al jarenlang systematisch wordt beroofd van de natuurlijke bodemschatten. En ze maken zich grote zorgen om de enorme toestroom van immigranten. Bovendien leven ze voortdurend in vrees voor de dominante aanwezigheid van de vele Indonesische militairen in hun land. Het Papua-volk is in de verdrukking  geraakt. Als Nieuw-Guinea veteraan heeft het Henk Bartels altijd dwarsgezeten dat de Papua’s destijds     ‒   noodgedwongen  ‒  door Nederland in de steek moesten worden gelaten. Maar Nieuw-Guinea, het huidige West Papua, is altijd in zijn gedachten gebleven. Hij schreef er veel artikelen over en van zijn hand verschenen de romans Tamara en Engelen in het oerwoud (Uitgever Boekscout, 2009), met West Papua als achtergrond. En nu is er zijn boek Papua’s – Een volk in de verdrukking!  Het is de beknopte geschiedenis van het Papua-volk, toegespitst op hun strijd voor onafhankelijkheid. De schrijver koestert de hoop dat hij met dit boek de Papua’s een beetje uit de vergetelheid kan halen. En misschien kan deze publicatie de Papua’s een handje helpen in hun strijd voor onafhankelijkheid. Hij stelt: elk gekocht boek is in feite een handreiking aan het Papua-volk, een volk in de verdrukking!

Papua’s –  Een volk in de verdrukking!  Henk Bartels    Uitgave: april 2010.          Uitvoering: Paperback, 132 pagina’s, geïllustreerd.  € 14,95  (excl.verzendkosten).ISBN: 978-94-6089-551-7.Uitgever: Boekscout, Soest  (info@boekscout.nl).Het boek kan worden besteld via: www.boekscout.nl

Nieuw-Guinea veteraan schreef twee romans. 

  46/47 ) Van de hand van ex-marinier Henk Bartels zijn kort achter elkaar twee romans verschenen, Tamara en Engelen in het oerwoud. De basis voor Tamara ligt in Papua, het voormalige Nederlands Nieuw-Guinea. Engelen in het oerwoud speelt zich helemaal af in Papua. De verhalen hebben geen militaire aspecten, maar Nieuw-Guinea veteranen zullen veel locaties en omstandigheden herkennen. Tamara werd geboren in de wildernis van Nieuw-Guinea en groeide op in onherbergzaam gebied, waarin nog maar enkele blanken zich hadden gewaagd. Zij viel op door een kunstzinnig talent. Een talent dat haar verder zou brengen dan de kampong waarin zij woonde en ook verder dan het mooie primitieve land waarin zij was geboren. De gekleurde vrouw veroverde een deel van de wereld met haar bijzondere gave. Maar zij veroverde meer in haar leven. Niet alleen het hart van een blanke man, maar ook dat van een blanke vrouw en zij beminde beiden hartstochtelijk.   Uitgave: Mei 2009. ISBN: 978-90-8834-867-9. Uitvoering/formaat: Paperback 12m50x 20 cm. 136 pagina’s. Prijs Euro 14,95. Uitgever: Boekscout te Soest of bij de erkende boekhandel.   –

47) Engelen in het oerwoud speelt zich af in het voormalige Nederlands Nieuw-Guinea. De jounalist Ron Verpoort overleefde als enige een vliegtuigongeluk boven Papua. Hij lag gewond en bewusteloos in het Bijna ondoordringbare oerwoud, waar hij werd gevonden door twee Papoea meisjes, die zich over hem ontfermden. Zij verpleegdem en vorgden hem en hielpen hem later uit het oerwoud te ontsnappen en de bewoonde wereld te bereiken. Tijdens hun moeilijke en gevaarlijke tochten door het oerwoud groeide er een bijzondere liefde tussen de journalist en de 2 Inlandse meisjes. Het werd een liefdevolle drie-eenheid.   Uitgave: September 2009.  ISBN 978-94-6089-102-1. Uitvoering/formaat: Paperback 12,5 x 20 cm.   152 pagina’s. Prijs: Euro 15,95.  Uitgever: Boekscout te Soest

48) Renato van Bloemenhuis Maturbongs, De regenmakers en andere korte verhalen uit Nieuw-Guinea (2004) ISBN 90 6410 409 3 Hollandia – Haarlem 144 pag. Verhalen over gebruiken, mythen en bijgeloof van de bewoners van de Asmat, Mappi en de Marind en de avonturen in Nieuw Guinea die de schrijver er in zijn  jeugd meemaakte samen met zijn vader .

49) Theodor Rathgeber (red.) Economic, social and cultural rights in West- Papua; a study on social reality and political perspectives  (2005) ISBN 3-932735-98-6 Foedus-verlag-Germany  224 pag. (€ 10,00 + verzendkosten, west-papua-netzwerk@vemission.org) Met bijdragen van Theodor Rathgeber, Willy Mandowen, Siegfried Zöllner, Hermien Rumbrar, Agus Sumule en Theo van den Broek.

50) Sabine Kuegler, Dochter van de jungle; een meisje uit de steentijd  (2005) ISBN 90 5831 356 5 Uitgeverij Sirene – Amsterdam, 255 pag. (€  18,95) In tegenstelling tot wat op de cover staat, speelt het verhaal zich niet af in Papoea Nieuw-Guinea, maar in Irian Jaya, het huidige West Papoea. De 5-jarige Sabine verhuist met ouders, zus en broertje naar de Fayu’s, waar de jungle voor haar één grote speeltuin is. Als zij op 17-jarige leeftijd teruggaat naar Europa om haar schooldiploma te halen blijkt, dat zij nog heel wat bij moet leren. Al was het maar om boodschappen te doen, de straat over te steken. De vraag blijft; “Wie ben ik eigenlijk, een Fayu of Europees.

51) . Griselda Molemans, Met vlag en rimpel; erfgenamen van Indië  (2005) ISBN 90 215 4336 2 (Teleac) Uitg. Kosmos – Utrecht, 143 pag. (€ 16,95) Repatrianten uit Indië, Papoea en de Molukken vertellen de verhalen van verschillende generaties. Hoe ervaren zij hun eigen cultuur en identiteit in Nederland en is er nog een band met het voormalige moederland?

52) Duco Hellema, De Karel Doorman naar Nieuw-Guinea; Nederlands machtsvertoon in de Oost (2005) ISBN 90 8506 182 2 Uitg. Boom – Amsterdam,  220 pag. (€ 19,50) Op 30 mei 1960 verliet het vliegkampschip Hr. Ms. Karel Doorman, met enige andere oorlogsbodems,  de haven van Rotterdam voor vlag- en machtsvertoon naar Nieuw-Guinea. De missie liep uit op een mislukking. De Nederlandse schepen werden in verschillende havens geweigerd. Aan de hand van vele documenten wordt dit spectaculaire en dramatische moment in de Nederlandse geschiedenis beschreven. Een moment, dat het einde van Nederlands Nieuw-Guinea inluidde.

53) H.A. Lorentz, (herdruk 1913), Zwarte mensen, witte bergen  (2005) ISBN 90 450 05085 Amsterdam: Atlas. 271 pag. (€ 22,50) Een intrigerend verslag van de 2^e Zuid Nieuw-Guinea-expeditie naar de eeuwige sneeuw van Nieuw Guinea. Ondanks het feit, dat deze uitgave bijna 100 jaar geleden geschreven werd, doet de verslaglegging geenszins “oudbollig” aan en is dit boek (overigens in de huidige spelling omgezet) absoluut de moeite waard om te (her)lezen.

54) Kiki van Bilsen, Peter Tetteroo (red.), Dagboek op toiletpapier; een leven bij de Papoea’s (2006) ISBN 905911-154-0 Soesterberg, Aspekt. 311 pag., (€ 24,95) Een unieke levensbeschrijving van Pater Tom Tetteroo, 94 jaar, op  22 maart 1936 tot priester gewijd en 55 jaar als missionaris werkzaam geweest rond de Wisselmeren in Nieuw-Guinea/Papua.

55) Hans van de Wal, Een aanvechtbare en onzekere situatie, De Nederlands Hervormde Kerk en Nieuw-Guinea 1949-1962; (2006) ISBN 90-6550-905-4 Hilversum, Uitgeverij Verloren. 384 pag. (€ 29,00) In 1956 riep de synode van de Ned. Hervormde Kerk op tot bezinning over de ‘aanvechtbare en onzekere situatie’. Dit geluid sloeg in als een bom, te meer daar de hervormde zending al sinds 1855 in Nieuw-Guinea werkte, ‘Een dolksteek in de rug van de regering’ en ‘onvaderlandslievend’ waren enkele van de toen geuite kwalificaties. In dit boek analyseert de schrijver de achtergronden en intenties van ’de Oproep’ en de rol van de hervormde zending.

56) Henk Eekhof e.a., Kampong Hospik, Van het Stroesezand naar het Kaimanese strand; (2006) Uitg. St. Kampong Hospik, Noteboom 31, 4101 WS Culemborg, tel. 0345-515908. I-VIII plus 136 pag. (€ 35,00 plus € 4,00 verz.k.) In dit fraaie boek, de met veel humor geschreven belevenissen van een “Hospitaal-te-Velde” aan de zuidkust van toenmalig Nederlands Nieuw-Guinea, rijk geïllustreerd. Herinneringsverhalen van het 1^e Peloton Verzamelcompagnie van het 11^e Geneeskundige bataljon over zijn militaire missie in de nadagen van de Nieuw-Guineakwestie.

57) Charles E. Farhadian (editor) (2007) The Testimony Project: Papua. A collection of personal histories in West Papua; ISBN-13: 978-979-96077-6-8 Jayapura, Deiyai Press, 180 pag. A compelling set of twelve organic narratives of West Papuans, replete with professional photographs of life in Papua. Editor Charles Farhadian and photojournalist Stephan Babuljak give outsiders direct access to Papuan life stories unobstructed by the interpretive schemes of researchers, policy makers, and eco-tourist enthusiasts, letting Papuans speak for themselves. Available via www.amazon.com or contact the editor at farhadian@aya.yale.edu

58) Adrian Verbree, (2008) Papua, 50 jaar later. ISBN 978-90-73004-12-2 Zwolle, De Verre Naasten, www.deverrenaasten.nl, info@dvnweb.nl , 296 pag., € 18,50 Dit boeiende reisverslag over 50 jaar Gereformeerd Vrijgemaakte Zending is meer dan een resultatenrekening. Het is ook een uitermate interessant en goed geschreven verslag van de tegenstellingen die zich voordoen in het zich snel ontwikkelend Papua.

59) Corien Oranje, (2008) Sagorups en zoute drop, de overleven-in-de-junglecursus. ISBN 978-90-8543089-6 Heerenveen, Uitg. Columbus-Jongbloed, 120 pag., € 8,95 Jesse verhuist  met zijn ouders, broertje en zusje naar Papua. Eerst vindt hij het niet zo leuk maar later wordt dit heel anders. Zal Jesse overleven in de jungle? Lees dat maar in dit leuke boek; voor kinderen in de leeftijd van 9-12 jaar.

60) Wim de Backer (2008) Papoea; 1ste Belgische expeditie naar de Carstenszpiramide ISBN 9789081342704 Sint Niklaas – België, eigen beheer, 144 pag., € 39,95 incl. verz.k. naar Nederland Dit verslag van de eerste, volledig Belgische, expeditie naar de Carstensztop start met een beknopt overzicht van de geschiedenis, flora fauna en een deel van de bewoners. Daarna volgt het verslag van de expeditie en het verhaal eindigt met de verbijsterende, maar noodzakelijke terugkeer via het gebied van Freeport McMoRan. Het boek is voorzien van veel illustraties en foto’s. Per email te bestellen : boekpapoea@yahoo.com

61) Wouter Meijer (2009) Ze zijn gék geworden in Den Haag, Willem Oltmans en de kwestie Nieuw-Guinea ISBN 978-90-6882-758-3 Amsterdam, Elsevier, 157 pag., € 14,95 In de meeste historische overzichten over de kwestie Nieuw-Guinea is de bemoeienis van Willem Oltmans slechts kort belicht. Volgens Oltmans zelf heeft hij zich hiermee jaren intensief bezig gehouden. Wat was nu de precieze rol van Oltmans en hoe beoordeelden andere betrokkenen (direct) en historici (achteraf) dat.

62) Herman Burgers (2010) De garoeda en de ooievaar, Indonesië van kolonie tot nationale staat ISBN 978 90 6718 347 5 Leiden, KITLV Press, [Verhandelingen 266] xxiv + 808 pag., € 44,90 Deze nieuwe beschrijving van de wordingsgeschiedenis van Indonesië start met een korte blik op de vroege voorgeschiedenis. Het vervolgt met de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC), het Nederlandse koloniale bewind en het ontstaan van de Indonesische nationale beweging. Tijdens de Japanse bezetting wordt de grondslag gelegd voor de naoorlogse dekolonisatie, resulterend in de overdracht van de soevereiniteit aan Indonesië met uitzondering van Nieuw-Guinea. Dit trieste vervolg heeft bijna driemaal zo lang geduurd als het dekolonisatieconflict van 1945-1949 en wordt dan ook uitgebreid behandeld. Inhoudsopgaaf en voorwoord: http://www.kitlv.nl/pdf_documents/asia.garoeda.pdf

63) Aad Kamsteeg red. (2010) Ontstolen zelfbeschikking; de toekomst van Molukkers en Papoea’s ISBN 978-909025-328-2 Groningen, Stichting Zelfbeschikking Molukkers en Papoea’s, 116 pag., € 15,00 (incl. verz.kosten) In dit boekje geven diverse schrijvers hun visie op de geschiedenis van Molukken en Papoea, de ontwikkelingen en de mogelijkheden op een betere toekomst. Ook wordt aandacht geschonken aan de volkenrechtelijke en politieke mogelijkheden van beide volken. (Bestellen bij: Sticht. ZMP (DDET), Postbus 6100, 9702 HC  Groningen, ING Bank 913000 o.v.v. de letters OZ)

64)   Frans Lieshout ofm (2009) Sejarah Gereja Katolik di lembah Baliem Papua; kebudayaan Balim tanah subur bagi benih injil ISBN 978-602-95205-1-0 Jayapura, Sekretariat Keuskupan Jayapura, xx + 428 pag. In “De geschiedenis van de Katholieke kerk in de Baliemvallei-Papua; de Baliemcultuur als vruchtbare bodem voor het zaad van het evangelie” beschrijft Frans Lieshout de historie van de Katholieke kerk, de inspanningen voor de gemeenschap in de Baliemvallei en haar cultuur, temidden van alle invloeden van buitenaf. Tijdens zijn periode als priester schonk Frans Lieshout veel aandacht aan de inheemse cultuur van Papua´s, met name in de Baliemvallei. Voor informatie: De heer Piet Bots pietbots@hetnet.nl

 65)   Reuter, Susanne 2010 Ketika Injil Bersinar di Yalimo subtitel: Kisah kehidupan dan pelayanan keluarga Pdt. Klaus Reuter Düsseldorf Wahine Verlag 359 p. + 24 p. in color, ISBN: 978-3-941387-01-0,  € 11,90 and shipping Purchase on: www.wahine-verlag.de Selama delapan tahun masa kecilnya Susanne Reuter hidup di sebuah lembah yang terpencil di daerah pengunungan Papua dan menceriterakan tentang kehidupan yang penuh petualangan di sebuah pos misi kecil. Susanne Reuter menceriterakan tentang pekerjaan pelayanan ayahnya dan membawa pembaca ke dalam suatu alam dunia misteri dari salah satu suku asli terakhir yang ada. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ As a child, the author lived with her parents and three younger sisters for eight years in a remote valley in the Highlands of Papua. She talks about her adventurous life on a small mission station in the lands of the Yali. Gedurende 8 jaar van haar jeugd woonde Susanne Reuter in een afgelegen vallei van het Centrale Bergland in Papua. Zij verhaalt over haar avonturen en het leven op een kleine missiepost. Ook verteld zij over het werk van haar vader op deze post en laat de lezer kennis maken met het mysterie van één van de laatste inheemse stammen, de Yali’s. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Gedurende 8 jaar van haar jeugd woonde Susanne Reuter in een afgelegen vallei van het Centrale Bergland in Papua. Zij verhaalt over haar avonturen en het leven op een kleine missiepost. Ook verteld zij over het werk van haar vader op deze post en laat de lezer kennis maken met het mysterie van één van de laatste inheemse stammen, de Yali’s. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

66) Tjaal Aeckerlin (2010) Paradijsvogels en kroonduiven; Indische Nederlanders in voormalig Nieuw-Guinea ISBN 978 94 6022 049 4 Amsterdam Kit Publishers 179 pag.,185 z/w foto’s, € 24,50 In de jaren 1945 tot halverwege de jaren zestig werden 250.000 Indische Nederlanders naar Nederland gerepatrieerd. Minder bekend is dat velen hun geluk zochten in voormalig Nieuw-Guinea. Toen op 27 december 1949 het bestuur over Nederlands-Indië werd overgedragen aan de Indonesische overheid was Nieuw-Guinea in de soevereiniteitsoverdracht niet meegenomen. Enkele duizenden Indische Nederlanders besloten om dit laatste kroonjuweel als nieuw thuisland te beschouwen. Het eiland was echter nauwelijks ontgonnen en bezat amper voorzieningen. Men ging een onzekere toekomst tegemoet, maar kon, hoe dan ook, in vrijheid leven in een wereld die bekend leek en die betrekkelijk dicht bij hun geboortegrond lag. Zij konden niet bevroeden dat Nieuw-Guinea inzet zou worden in het almaar oplopende steekspel tussen de Nederlandse en de Indonesische overheid, gesteund door de Verenigde Naties en de VS. Nederland droeg Nieuw-Guinea (het huidige West-Papua) op 1 oktober 1962 over aan Indonesië. De circa 16.000 Indische Nederlanders moesten voor de tweede keer ‘hun land’ ontvluchten. Het boek bevat persoonlijke vertellingen van betrokkenen die in combinatie met de 185 foto’s een indringend beeld van deze groep geven.

67)  Nieuw boek over Viktor Kaisiëpo Om te lezen… “Een perspectief voor Papoea” Het verhaal van mijn leven en mijn strijd. door Viktor Kaisiëpo en Willem Campschreur Om binnenkort te lezen. Het boek is namelijk nog niet uit, doch verschijnt pas in februari 2011. Evengoed wil ik u alvast informeren over de verschijning van dit boek over Viktor Kaisiëpo. Viktor Kaisiëpo (1948-2010) was een vooraanstaande Papoealeider, een charismatische man die prachtig geïnspireerd kon vertellen over zijn levenslange strijd voor de rechten van de Papoea’s. Viktor was een onbezorgde jongen van 14 jaar toen hij in 1962 naar Nederland kwam, het jaar dat Nederlands Nieuw-Guinea via de Verenigde Naties aan Indonesië werd overgedragen. Hij vertelt vol humor en met talloze anekdotes en beeldspraken over de moeizame gewenning op school en in zijn werk. Rond 1980 raakt hij gegrepen door de mogelijkheden om de strijd van de Papoea’s te verbinden met de rechten van Inheemse Volken. Hij verandert van politieke actievoerder in een internationale inheemse lobbyist bij de organen van de Verenigde Naties. Hij krijgt belangrijke functies in Papoea na de val van de Soehartodictatuur en ontwikkelt een nieuw perspectief voor het werken aan de toekomst van Papoea. Een perspectief dat in dit boek met een groot persoonlijk positivisme en politiek optimisme door hem wordt uitgedragen. Viktor Kaisiëpo overleed op 31 januari 2010 na een ernstige ziekte. In de laatste maanden van zijn leven vertelde hij zijn levensverhaal aan Willem Campschreur die het in boekvorm optekende. U kunt het boek bij voorintekening bestellen tegen een gereduceerde prijs. In plaats van € 16,50 betaalt u € 14,00 inclusief verzendkosten. Het boek komt in februari 2011 uit. Voorintekening kan via de site www.hapin.nl . Viktor Kaisiëpo en Willem Campschreur “Een perspectief voor Papoea” Het verhaal van mijn leven en mijn strijd. Amsterdam, Kit publishers, 192 pag. ISBN 9789460221149. € 16, 50, Bij voorintekening € 14,00 incl. verzendkosten.

68)  De Getuigenissen: PAPOEA, door Charles E. Farhadian (2010) Oorspronkelijke titel: The Testimony Project: PAPUA (2007) Vertaling door H. Oudman ISNB 978-90-815967-1-8 Uitgave in eigen beheer. 240 pag., € 17,50 incl.verzendkosten. Dit zijn de levensverhalen van 12 Papua’s. Ze vertellen wat het betekent te leven in West-Papua, onder Indonesisch bestuur. Het zijn gewone Papua’s die zich ingezet hebben voor hun volk en hun vrijheid. Alle twaalf kregen in hun leven te maken met bedreigingen, gevangenschap of met ernstige schendingen van mensenrechten. Rode draad vormt hun vaste geloof dat de Papua’s eenmaal in vrijheid zullen leven. De foto’s van Stephan Babuljak uit San Francisco versterken de krachtige boodschap van deze Papua’s. Bestellen via de Sticht. Hapin: http://www.hapin.nl/?page=34

69) Peters, Frans H. (2010) Vervlogen verwachtingen; de teloorgang van Nieuw-Guinea in 1961-1962. Leiden, KITLV Uitg. xviii + 328 p. ISBN 978 90 6718 345 1, € 29,90 Vervlogen verwachtingen is het relaas van een hooggeplaatste bestuursambtenaar in Nederlands-Nieuw-Guinea die de overdracht van Nederlands ‘laatste kolonie in de Oost’ aan de Republiek Indonesië van zeer nabij meemaakte. Als ooggetuige doet Frans H. Peters verslag van de uitvoering van het plan-Bunker, dat op 15 augustus 1962 door Nederland, Indonesië en de Verenigde Naties werd ondertekend. Nederland zou Nieuw-Guinea, na een tussenbestuur van de Verenigde Naties, aan Indonesië overdragen. De Papoea’s waren in dit plan niet gekend en hun verontwaardiging was groot toen het tot hen doordrong dat het Indonesisch bestuur aanstaande was. Zij staakten en demonstreerden, maar op 1 oktober 1962 begon het korte tussenbestuur van de Verenigde Naties. De auteur schetst een indringend beeld hoe Papoea’s en Nederlanders in Nieuw-Guinea op de overdracht reageerden. In Vervlogen verwachtingen werkt een Nederlandse bestuursambtenaar samen met Papoea’s in ontwikkelingsprojecten, strijdt hij met hen voor democratisering, maar moet hij uiteindelijk op pijnlijke en emotionele wijze afscheid nemen van Nieuw-Guinea. Frans H. Peters werkte van 1952 tot oktober 1962 als bestuursambtenaar in Nederlands-Nieuw-Guinea. Van 1964 tot 1984 was hij werkzaam bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Daarna was hij ambassadeur in Kuala Lumpur, Maleisië. Hij leverde een bijdrage aan de onder redactie van Pim Schoorl verschenen bundel Besturen in Nederlands-Nieuw-Guinea 1945-1962 en werkte mee aan De geschiedenis van vijftig jaar Nederlandse ontwikkelingssamenwerking 1949-1999.

70) “Verget ons niet”, het Papoea Vrijwilligers Korps (1961 – 1963) auteur: Bruggen, Casper van, 2011 ISBN 9789461530042 Soesterberg, Uitgeverij Aspekt (€ 22,95) Over het Papua Vrijwilligers Korps is maar weinig geschreven. Slechts een enkel los artikel en een enkel hoofdstuk in boeken over het Korps Mariniers. ‘Verget ons niet’; met deze woorden eindigde Papua soldaat Mareret een brief, op 7 februari 1963 geschreven, aan zijn voormalige pelotonscommandant. Met dit boek geeft de auteur enigszins gehoor aan deze hartenkreet en geeft het PVK zijn verdiende plek in de geschreven geschiedenis. Boekpresentatie over Papoea Vrijwilligers Korps Tijdens een zeer druk bezochte bijeenkomst werd op 23 februari 2011 in het Legermuseum het boek ‘Verget ons niet’ van conservator Casper van Bruggen gepresenteerd. Het handelt over het Papoea Vrijwilligers Korps (1961 – 1963) dat werd opgericht als ondersteuning van de Nederlandse troepen op Nieuw Guinea en later zou dienen als eigen legeronderdeel van het toekomstige zelfstandige West Nieuw Guinea. Door de overdracht van het gebied aan de Verenigde Naties en later aan Indonesië kwam hiervan overigens niets terecht. Na welkomstwoorden van algemeen directeur drs. Chr. A.M. Ronteltap van het Legermuseum en voormalig staflid J. Enters van het PVK, hield kapitein-luitenant ter zee b.d. T.H.F. van Hees boeiende lezing over ontstaan en werking van het Papoea Vrijwilligers Korps. In de komende Nieuwsbrief is hieraan aanacht besteed. Auteur C. van Bruggen hield vervolgens een inleiding over het ontstaan van zijn boek, waarna hij het eerste exemplaar overhandigde aan voormalig staflid G.B. Hollard van het PVK. Tevens bood hij de vlag van de PVK-kazerne aan museumdirecteur Ronteltap aan. Een geanimeerde bijeenkomst sloot de presentatie af.   Om het belang van het Papoea Vrijwilligers Korps (PVK) te benadrukken zal ik de toespraak vermelden, welke oud marinier T.H.F. van Hees hield op de Nederlandse Veteranendag 2011 in Den Haag. Via Hemmy Huntink werd ik per e-mail attent gemaakt op dit artikel van de heer van Hees in het vakbondblaadje van de Acom, de CNV -Bond van militairen. Het is een aandoenlijk verhaal over het PVK, waarbij de heer van Hees het Papoea Vrijwilligers Korps een dik verdiende plek in de Nieuw Guinea geschiedenis weet te geven:   Koninklijke hoogheid, Ridders MWO, Excellenties, Veteranen, Jongens en meisjes, Dames en Heren: Op weg naar een onafhankelijk Nieuw-Guinea werd in 1961, precies 50 jaar geleden dus, het Papoea Vrijwilligers Korps opgericht. Ik was verheugd aangewezen te zijn om 3 jaar bij dat Korps te gaan dienen. In Augustus 1961 vertrok ik als Eerste-Luitenant der Mariniers per Constellation naar Manokwari. De reis duurde toen nog 38 uur, maar omdat het begrip “Jet-lags” nog niet was uitgevonden, had ik daar geen last van. Na aankomst in de nieuwe Legerplaats Arfai, meldde ik mij bij de commandant van het PVK, Kolonel der Mariniers W.A. van Heuven. Hoewel van bescheiden lengte,  had hij een martiale uitstraling. Hij was een militair, zoals je die in de Indiase verhalen van de Britse officier en schrijver Rudyard Kipling verwacht aan te treffen. De Papoea soldaten adoreerden hem. Als de Kolonel stipt om 06.00 uur opstond ging er een gerucht door de kazerne: “Kolonel sudah bangun”( de kolonel is opgestaan). Ik moest als ik dat hoorde altijd de neiging onderdrukken om dat aan te vullen met “Hij is waarlijk opgestaan”. Kolonel van Heuven stelde hoge eisen aan zijn officieren en onder-officieren, maar gaf ons tegelijkertijd een grote mate van vrijheid in onze dienstvervulling. In korte tijd wist hij het PVK een duidelijke eigen identiteit te geven. Het was goed dienen onder hem. De kazerne, Spartaans van opzet, maar zeer leefbaar, lag op 16 km van Manokwari aan de voet van het Arfak gebergte en aan de oever van een baai, die uitmondde in de meest tot de verbeelding sprekende en romantische zee ter wereld: De Stille Zuidzee, de zee van Robinson Crusoë; de Scheepjongens van Bontekoe en de Muiterij op de Bounty. Op die bijzondere plek mocht ik mijn beste krachten voor het Vaderland gaan geven. In september arriveerde de eerste lichting jeugdige-Papoea recruten. 250 man sterk, vertegenwoordigden zij bijna alle stammen in Nieuw-Guinea. Onderling verschilden die stammen zeer; zo waren de Marins uit het Zuiden slank en minstens een meter tachtig lang, terwijl de Kepaukoes van de Wisselmeren nauwelijks een meter vijftig boven het maaiveld uitstaken en een gedrongen postuur hadden. Mijn eerste ontmoeting met de recruten maakte mij meteen duidelijk dat het een groep toegewijde, bijzondere mensen was. Hun opleiding verliep-ook al door hun gedrevenheid soldaat te worden-naar wens. Dat was maar goed ook, want President Soekarno volstond niet meer met het uitspreken van dreigende taal jegens nederland, maar begon in Maart ’62 op grote schaal militaire gevechtseenheden naar NG te sturen. Zij kwamen in snelle prauwen over zee of als parachutist door de lucht. Hoewel de opleiding van de recruten nog niet klaar was, werden toch 5 operationele pelotons gevormd, om samen met Nederlandse eenheden tegen de Indonesische troepen te worden ingezet. Ik kreeg het tweede peloton en mocht daarmee 2x in actie komen. De eerste patrouille bracht mij voor 5 weken naar het vulkaaneiland Gag in het eilandgebied de Radja-Empat. Met de tweede patrouille voerden wij ruim 6 weken actie op Oninschiereiland, de streek ten Noorden van Fak-Fak. Meestal was mijn peloton toegevoegd aan een Versterkt peloton Mariniers, soms voerde ik zelfstandig het commando over mariniers en soldaten. Het waren de in het spoorzoeken zo bekwame Papoea’s, die de Mariniers naar de vijand leidden, waarna de aanval gezamenlijk, maar vooral door de mariniers met hun effectieve en veel grotere vuurkracht, werd uitgevoerd. Mariniers en Papoeasoldaten respecteerden elkaar. In de bush waren de Papoea’s niet te evenaren, maar in de eigenlijke aanval maakten de Mariniers de dienst uit. Wederzijds leerden ze van elkaar. Ook buiten de acties konden zij goed met elkaar overweg. Ondanks dat de infiltranten beter waren bewapend en uitgerust dan wij, waren zij niet tegen ons opgewassen. Velen van hen sneuvelden, velen meer werden gevangen genomen. Op het eigenlijke krijgsgebeuren zal ik hier niet ingaan, maar wel wil ik U graag een bijzonder voorval vermelden. Op 4 april waren wij ’s nachts in alle stilte geland op het eiland Gag, alwaar meer dan 70 infiltranten, gesteund door de Indonesische kampongbevolking actief waren. Het kostte een paar weken om de meesten uit te schakelen. De overblijvenden waren zo ontredderd, dat zij probeerden met zelfgebouwde vlotten naar het Indonesische eiland Gebe,-dat vanaf Gag te zien was, over te steken. De zeestromingen voerden ze echter juist de andere kant op. Eén vlot kwam op ramkoers van de landingsboot te liggen, die met oud Onderzeebootcommandant, toen Staatssecretaris van Defensie P.J.S. de Jong onderweg was naar ons eiland. Onze toekomstige Minister President nam als hoogste autoriteit aan boord, formeel de 6 infiltranten op het vlot gevangen en leverde ze op Gag af. Het was een bijna utopisch beeld; een politicus, die aan de strijd deelneemt en nog met succes ook! Mijn tweede patrouille op Onin schiereiland was indringend. Hier voerden wij ruim 6 weken lang onze strijd in een dicht oerwoud. Dagen achtereen achtervolgden wij de vijandelijke parachutisten. Wij gunden ze geen rust, brachten ze verliezen toe waar dat maar mogelijk was en dwongen hen steeds weer op de vlucht. Wij leefden van het land en droegen alleen onze wapens en munitie bij ons. Dat betekende dat wij uiterst mobiel waren en ons in korte tijd over relatief grote afstanden konden verplaatsen. Maakten wij lange dagen in de jungle, de nachten in de bush leken soms eindeloos. Als ik ’s nachts- slapend met mijn mensen onder een laag boven de grond gespannen parachute-wakker werd, hoorde ik op het moment dat ik mijn ogen opende, steevast fluisteren “Ada apa loos Letnant?” ( Is er iets, Luitenant?). De soldaten waren zó op mij ingesteld, dat het leek of zij nooit sliepen. Er was geen veiliger plek dan tussen de Papoea’s. Terug in legerplaats Arfai maakten wij ons andermaal op voor weer een lange patrouille. Het kwam er niet meer van. Nederland werd door de internationale druk wankelmoedig en ging door de knieën. Op18 augustus 1962 werd een wapenstilstand afgekondigd. Nederland zou Nieuw-Guinea met zijn 1 millioen papoea’s, via de Verenigde Naties aan Indonesië overdragen. Militair hadden wij tot zover de strijd gewonnen, maar politiek had Soekarno de zaak naar zijn hand weten te zetten. Toen de soldaten gewaar werden wat er aan de hand was, dienden zij “en masse” een verzoekenbriefje in “Mau masuk Korps Mariniers” “Wil dienstnemen bij het Korps Mariniers”. Kolonel van Heuven droeg mij op de compagnie in simpele bewoordingen uit te leggen waarom zij zich in Nederland niet senang zouden voelen. Ik riep de soldaten bij elkaar en somde met een bezwaard hart half in het Nederlands, half in het Maleis een lange lijst van dingen op, die in Nederland zijn verboden. Het ging ongeveer zó: Als je in Nederland een duif uit de boom schiet: “Dapat Proces-verbaal” Als je in Nederland een vuurtje stookt: “Dapat Proces-verbaal” Als je in Nederland een boom omhakt of een eend uit een vijver vangt: “Dapat-Proces-verbaal”. De lijst was natuurlijk veel langer. De soldaten keken mij eerst vol ongeloof, later enigszins verbijsterd, aan. Hun lust om naar Negeri-belanda af te reizen was ze op een enkeling na, vergaan. Na afloop zei mijn dardanel-soldaat Ansenay-tegen mij: “Nu begrijp ik waarom U zo van mijn land houdt”. Ik liet dat maar zo. Ik heb nooit begrepen waarom wij de strijd staakten en de Papoea’s in de steek lieten. Ik vrees dat het denken van soldaten en politici niet altijd synchroon loopt. Op papier leek de overdracht mooi geregeld; in de praktijk zou over de jaren gaan gebeuren wat iedere insider op 16 augustus 1962 al wist. Het was een hard gelag om de mensen met wie ik zo intens had samengewerkt en op wie ik zo kon vertrouwen, zonder hoop achter te moeten laten. Dat speelde allemaal 50 jaar geleden en is nu dus geschiedenis. De littekens van toen zijn bijna verdwenen, maar de gêne is er nog steeds. Ik zou de vrijheid, die ik als Veteraan heb om hier, in het oude hart van onze democratie míjn verhaal te mogen vertellen, ook zo graag aan de Papoea’s hebben gegund. Dank U, dat U naar mij heeft willen luisteren. T.H.F.van Hees Oud Marinier

71)  Oorlogen en vredesmissies: Ervaringen van Nederlandse veteranen 1940/2010 (Rein Bijkerk en Martin Elands) Enkele veteranen vertellen over hun ervaringen en belevenissen in Nieuw Guinea. ISBN 978-94-6003-277-6

72)  BAPA PAPOEA,  Jan P.K. Van Eechoud, een biografie,   Jan Derix.  Uitgeverij Van Spijk B.V. Venlo ISBN 906216 2630 Hij was de grote vriend en voorvechter van de Papoea’s, voor wier toekomst hij leefde en werkte, maar Nederland zette hem buitenspel omdat het andere bedoelingen met Nieuw Guinea had……. Een man met visie, grote leiderscapaciteiten en een diep geloof in morele waarden. Hij moest echter wijken voor de hypocrisie van de Nederlandse politiek, waaraan het Papoea volk werd opgeofferd voordat het de kans kreeg om uit het stenen tijdperk te ontwaken. Zijn persoonlijke tragiek is tevens de tragiek van het land dat hij liefhad, Nederlands Nieuw Guinea—– Vergeten aarde, de achterhoek van Indië, 50 jaar geleden uit ons geweten verdrongen als een boze droom—–  

  73)  Unter Papuas und Melanesiern; Von kunstsinnigen Kannibalen,Kopfjägern,Baumhausmenschen, Sunpfnomaden, Turmspringer und anderen Südsee-Eingeborenen:     door Roland Garve en Mirian Garve (2010) ISBN 978-3-940085-37-5: Jena,Verlag Neue Literatur, 244 pag.( ca. 30 Euro) Gedreven door de fascinatie over de oorspronkelijke volkeren bezocht tandarts en onderzoeker Roland Garve in de afgelopen 25 jaar, de meest afgelegen uithoeken van Papoea c.q. Nieuw Guinea, de laatste paar jaar vergezeld door Miriam Garve. Samen bezochten zij de hier wonenende inheemse stammen om te onderzoeken en te documenteren wat van deze archaïsche manier van leven in de 21e eeuw bewaard is gebleven.  http://www.bol.com/nl/p/duitse-boeken/unter-papuas-und-melanesiern/1001004010929692/index.html  

74)  Susanne Reuter (2011) Yalimo – Die Yali im Bergland von West Papua. Ein Portrait ISBN 978-3-941387-02-7 Düsseldorf, Wahine Verlag, 184 kleuren pag. (€ 28,90 plus verz.kosten) Tot de jaren zeventig leefden de Yali’s uit de hooglanden in West- Papua nog steeds in het stenen tijdperk, afgesloten van de buitenwereld. Dit prachtige fotoboek geeft een beeld van het oorspronkelijke leven van de Yali’s, hun cultuur en tradities. Het boek is gemaakt om de herinnering levend te houden aan mensen die in 50 jaar de verandering meemaakten van het stenen tijdperk naar de wereld van nu. Bestellen: http://www.wahine-verlag.de/index.php

75) Dr. Siegfried Zöllner (2011) Pohon Yeli dan Mitos Wam dalam Agama Orang Yali ISBN 978-3-941387-04-1 Düsseldorf, Wahine Verlag, 398 pag. ( € 19,50 + verz. kosten) Dit boek is een vertaling in het Indonesisch van het proefschrift van emeritus predikant Dr. Siegfried Zöllner, ‘ Lebensraum und Schweinekult; die Religion der Yali im Bergland von Irian Jaya’. In 1960 kwam Dr. Siegfried Zöllner naar Papua, het toenmalige Nederlands Nieuw Guinea. Samen met de Nederlandse zendingsarts Wim Vriend openden zij de evangelisatiepost Angguruk en startten met een bouw van een ladingsbaan voor kleine vliegtuigen in 1962. Gedurende 14 jaar werkte Dr. Siegfried Zöllner als pastor in het gebied van de Yali’s. Bestellen: http://www.wahine-verlag.de/index.php  

76)  Wachters boven het stenen tijdperk door Bart M. Rijnhout De Marine Luchtvaartdienst in Nieuw Guinea 1922 – 1950 ISBN: 978-90-8616-080-8 Uitgeverij: Lanasta, Emmen, 360 pag., € 37,95 Het vliegen boven de oerwouden van Nederlands Nieuw Guinea Dit het tweede deel van vijf boeken over de Marine Luchtvaart Dienst in de Oost. Over de MLD en Nieuw Guinea is niet veel bekend. Er wordt beweerd dat Nieuw Guinea tot aan de Tweede Wereldoorlog een land was waar de tijd duizenden jaren had stilgestaan. Toch kende dit land al een lange historie. Pas kort voor de Tweede Wereldoorlog kreeg het de belangstelling van ontdekkingsreizigers. Zij begaven zich in de oerwouden en deden verslag aan een breed publiek. Maar in 1942 raakte ook Nieuw Guinea plots betrokken in de Tweede Wereldoorlog. Dit boek brengt voor het eerst een totaalbeeld van de bloedige luchtstrijd om Nederlands Nieuw Guinea. Niet alleen is er aandacht voor de inspanningen van de Nederlanders, maar ook voor die van Australiërs en Amerikanen, die met een indrukwekkende campagne het eiland meedogenloos vanuit de lucht bestookten als onderdeel van verschillende landingen en veldslagen. Ook is er aandacht voor de Japanse luchtstrijdkrachten die tot het laatste moment weerstand bleven bieden. Dit deel werd voorgegaan door een werk over de Consolidated PBY-vliegboot die in de oost actief was en ook veel in Nieuw Guinea heeft gevlogen. In 1957 viel het doek over deze vliegboot/amfibie en hield die geschiedenis ook op. In dit tweede deel wordt eerst stilgestaan bij de historie van Nieuw Guinea en belicht de activiteiten van de Marine Luchtvaartdienst in de periode tot 1950 Het 2e deel van ‘Wachters boven het stenen tijdperk’ over de periode van 1950-1962 zal waarschijnlijk in 2012 uitkomen met ISBN nr. 978-90-8616-082-2

77) Gerrit Roelof de Graaf (2012) De wereld wordt omgekeerd ISBN 978 90 5560 470 8 Uitg. De Vuurbaak – Barneveld 589 pag. (€ 29,75) In ‘De wereld wordt omgekeerd’ staat de vraag centraal hoe tussen 1956 en de jaren negentig de ontmoeting tussen de vrijgemaakt gereformeerde zending en de Papoea’s van Boven Digoel verliep. Aan de orde komen het eigen karakter van deze zending en de interactie met de Papoea’s en hun cultuur. Deze interactie wordt breder uitgewerkt op het punt van religie, de sociaaleconomische inbedding van de zending en van andere actoren, zoals de overheid. De boektitel is ontleend aan het document Khenil-khenil van de Korowai die meenden, dat toelating van (blanke) buitenstaanders op hun erfgronden de omkering van de wereld (Wolamaman) zou veroorzaken. De Korowai kregen grotendeels gelijk, zij het niet op de manier die zij of de zending zich hadden voorgesteld.

78) Peter Klencke (2012) Hollandia Blues ISBN 978-94-6153-141-4 Uitg. Aspekt – Soesterberg 172 pag. ( € 19,95) Deze autobiografische roman verhaalt van een jongen uit een Indisch gezin dat in 1950 van Djakarta naar Hollandia verhuist. Na de Tweede Wereldoorlog, waarin de vader in een jappenkamp was geïnterneerd, en de daarop volgende Indonesische onafhankelijkheidsstrijd en de Bersiap-periode, lijkt Nieuw-Guinea een veelbelovende mogelijkheid om een nieuw bestaan op te bouwen. De situatie is er echter primitief vergeleken bij het vooroorlogse Indië, en gaandeweg wordt de dreiging voelbaar van de claim van Indonesië op dit gebiedsdeel. Hollandia Blues, in een sober poëtische stijl geschreven, is het ‘coming of age’ verhaal van een Indische jongen, een stoere held die verliefd wordt op filmsterren en die bovenal graag een echte Indo wil zijn. Hollandia is zijn ideale ‘jongensland’. Hollandia Blues is een uniek tijdsdocument uit het laatste stukje Indië dat Nederland bezat. Over de lotgevallen van de Indische Nederlanders die daar leefden is nauwelijks iets substantieels geschreven en dit boek mag daarom als een belangrijke bijdrage aan ons Indische erfgoed worden beschouwd. Het verschijnt op een historisch moment: 50 jaar na de overdracht van Nieuw-Guinea aan Indonesië.

79) Nancy Jouwe (red.) (2012) Paradijsvogels in de polder ISBN 9789460221859, Kit Publishers, Amsterdam, 96 pag. ( € 17,50) Fotografie: Bodil Anaïs http://www.bodilanais.com/galleries/2011-paradijsvogel-in-de-polder/ Het verhaal van de Papua’s is als een geschiedenis, gevuld met tranen. Ontgoocheld bouwden gevluchte Papua’s een bestaan op in Nederland waar hun achtergrond en identiteit onzichtbaar was. Desondanks hebben zij zich 50 jaar later, met drie generaties Papoea’s in Nederland, goed geïntegreerd. Zij voelen zich Papoea en/of Nederlands, hun identiteit is meervoudig en dynamisch.

80) F. Springer(2012):  Met stille trom:  ISBN 978 90 214 4212 9 Amsterdam, Em. Querido’s Uitg., 235 pag. ( Euro 19,95) In 1962 was het afgelopen met de Nederlandse overheersing op Nieuw Guinea, tropisch eiland in de Pacific. Deze roman beschrijft de laatste stuiptrekkingen van ons kolonialisme—.   Zo werd in 1963  Met stille trom aangekondigd, het boek dat F. Springer schreef na zijn terugkomst uit Nieuw Guinea waar hij vier jaar als bestuursambtenaar had gediend. Vlak voor publicatie trok hij het manuscript terug, omdat hij er bij nader inzien het drama van de oorspronkelijke Papoea bevolking in miste. In het jaar van zijn overlijden heeft Springer het manuscript bewerkt en er een voorwoord bij geschreven. In die vorm verschijnt Met stille trom alsnog, zij het postuum.

81) Andreas Schelfhout (2012) De zomer van 1962, de laatste gevechten om Nederlands Nieuw Guinea, in het oerwoud en aan de conferentietafel.  (ISBN 978-90-8759-244-8)  Voorburg, Uitgeverij U2pi, 244 pag. ( Euro 16,50) Vanaf 1960 werden Nederlandse militairen overhaast en slecht voorbereid en met de verkeerde kleding naar Nieuw Guinea gestuurd om Indonesische infiltranten op te sporen en mogelijke nieuwe infiltraties te voorkomen. Honderden Indonesische  para’s verdwenen spoorloos in de jungle van Nieuw Guinea.

82) Bart Vos (1951) Naar het Sneeuwgebergte In1936 leidde Anton Colijn, de zoon van de bekende staatsman, een expeditie naar Neerlands hoogste toppen in Nieuw Guinea en Schreef er een boek over.  50 jaar later gaat Bart Vos met dit boek onder de arm op zoek naar bergen met legendarische namen  als Julianatop, Wilhelminatop en Carstenszpiramide. Hij treft een eiland in verwarring, bewoond door Papoea’s, Indonesiërs, Westerse missionarissen, zendelingen en arbeiders van Freeport- een Amerikaanse firma die een geïsoleerde kopermijn exploiteert. Bart Vos beschrijft levendig een fascinerende reis: op een verrotte kustvaarder over zee, in een prauw door modderige rivieren, lopend in de jungle en klimmend naar de hoogste toppen. “Vos is een scherp observator met een droog gevoel voor humor”.  Hij wist als alpinist en auteur als eerste Nederlander de top van de Mount Everest te bedwingen. Hij kreeg als schrijver bekendheid met zijn succesvolle debuut “Himalaya dagboek” ISBN 90 413 5002 0    Single pockets  NUGI 321/470      Eerste druk 1992.

83) George Monbiot (1989) GIFPIJLEN, Een reis door Nieuw Guinea Gifpijlen is niet alleen het relaas van een bijzonder reisavontuur, maar bevat tevens de aangrijpende getuigenis van genadeloze uitroeiing. George Monbior, van origine zoöloog, kwam via zijn werk voor de BBC op het spoor van wat een hedendaagse pogrom kan worden genoemd: de vervolging en verdelging van de Papoea’s in het voormalige Nederlands Nieuw Guinea, het huidige Irian Jaya,West Papua. Om een halt toe te roepen aan de steeds toenemende overbevolking van Java heeft de Indonesische regering een geforceerd program tot transmigratie ontworpen dat funest is voor de Papoea’s. Honderdduizenden Javanen zijn gedwongen afgereisd naar Papua en zijn daar aan bouwland geholpen dat vervolgens geheel ondergeschikt is gemaakt aan de nieuwe agrarische jarenplannen. Daarin is geen plaats voor de Papoea’s. Hun wereld is die van gisteren en die moet worden opgeruimd. Dat blijkt de Indonesiërs wel toevertrouwd. Ze gaan Papua te lijf met bommen, ze folteren en doden de laatste stamhoofden, terwijl de nieuwe kolonisten op de onvruchtbare gronden die hen na het Indonesische geweld overblijven eveneens gedoemd zijn tot langzame verpaupering en hongersnood. Geregeld zijn de afgelopen jaren berichten doorgesijpeld over de Indonesische praktijken op Irian Jaya, maar nog niet eerder verscheen er een boek waarin aan de hand van persoonlijke ervaringen zo’n gruwelijke aanklacht was neergeschreven. Monbiot wist tot diep in de binnenlanden van die fascinerende eiland door te dringen en wat hij daar hoorde en zag wettigt de conclusie dat hier sprake is van regelrechte volkerenmoord.   *Een verbijsterend verslag van de verwoesting van het oude Irian Jaya (Papua) en van de verdelging van de oorspronkelijke inheemse bevolking. Monbiots avontuurlijke reis door dit meest verboden gebied ter wereld was een onderneming met zeer veel risico’s. Monbiot nam die om dit boek neer te zetten, een boek dat echt iedereen moet lezen.   — Norman Lewis ISBN: 90 295 3172 X    (Grote ABC)

84) EEN NIEUW BOEK OVER WEST-PAPUA !      Op 15 augustus 2012 is het precies 50 jaar geleden dat Nederland afstand moest doen van Nieuw-Guinea en het moest afstaan aan Indonesië. Over de dag van 15 augustus 1962, waarop dat werd geregeld met het Akkoord van New York, zei een Papualeider destijds: ‘De dag waarop alle Papua’s huilden’! De datum van 15 augustus 2012 heeft dus een heel bijzondere betekenis, niet alleen voor de Papua’s, maar ook voor Nieuw-Guinea veteranen en allen die verbonden zijn geweest en mogelijk nog steeds verbonden zijn met ons voormalige overzeese rijksdeel. In West-Papua, zoals het voormalige Nederlands Nieuw-Guinea nu heet, leven de Papua’s onder het gezag van de Indonesische regering. En vrijwel geen Papua is daar gelukkig mee. Al gedurende 50 jaar worstelen zij om onder het drukkende juk van Indonesië uit te komen. En zij hopen vurig dat hen dat ooit zal lukken.

Worsteling om vrijheid  – 125 pagina’s, rijk geïllustreerd. € 17,50 (excl.verzendkosten).ISBN 978-90-8759-293-6Het boek kan worden besteld bij de webwinkels: http://www.boekenroute.nl/gasten/gtn1Boek.aspx?BoekID=31523 http://www.jouwboek.nl/webshop/?merkid=4&uitgebreid=128

Henk Bartels, Nieuw-Guinea veteraan, schreef veel artikelen over West-Papua. En van zijn hand verschenen reeds drie boeken met de Papua’s als achtergrond. En nu is er zijn boek Worsteling om vrijheid. Het is een spectaculaire terugblik in woord en beeld op het leven van de Papua’s in de afgelopen 50 jaar.

85) Bentz, Helmut 2012 Lebenszeichen aus der Steinzeit. ISBN 978-3-941387-06-5 Wahine Verlag, Düsseldorf, 160 pag. plus 24 kleurenpag. (verbeterde herdruk 1989, € 9,90 plus verz. kosten) Tot 1965 waren dorpen in het Centrale Hoogland nauwelijks beroerd door westerse invloeden en leefden nog in het stenen tijdperk. De schrijver verteld over zijn contacten in Wamena en Apahapsili waar hij 12 jaar als zendeling van de Vereinte Evangelische Mission (VEM) gestationeerd was. Bestellen: http://www.wahine-verlag.de/product_info.php?info=p5_Helmut-Bentz–Lebenszeichen-aus-der-Steinzeit.html

86) Götz, Werner 2012 West Papua – von Waldnomaden und Dämonen ISBN 978-3-8482-1639-0 Books on demand, Norderstedt, 156 pag. en 98 illustraties. (€ 19,90 plus verz. kosten) Een reisverslag over een trekking in de gebieden van de Dani’s en de Korowai in Papua.Bestellen: http://www.bod.de/index.php?id=296&objk_id=853154

87) Marlies Dinjens en Stan de Jong (2013) De vlucht van een paradijsvogel € 18,95 ISBN 9789029088695 Uitg. Meulenhoff, Amsterdam, 252 pag. In de ochtend van 16 juli 1957 stort een Lockheed Constellation bij Biak, een eiland van Nederlands Nieuw-Guinea, in zee. Slechts tien mensen overleven de crash, onder wie de complete familie De Rijke: vader Olaf, een bekende advocaat en politicus op Nieuw-Guinea, zijn vrouw Nel en hun drie kinderen. De overlevenden worden door Papoea’s met prauwen uit de brandende zee gered. Het is op dat moment de grootste vliegtuigramp met een KLM-toestel uit de geschiedenis. Dochter Hannie is het zwaarst gehavend door het schokkende ongeval en moet met de lichamelijke en geestelijke littekens verder zien te leven. Moedig baant zij zich een weg door het bestaan, waarbij de herinneringen aan de ramp bij Biak achtereenvolgens worden weggedrukt, verwerkt en gekoesterd. De vlucht van een paradijsvogel schetst de buitengewone geschiedenis van de familie De Rijke en voert ons langs het koloniale leven op Java, de jappenkampen en kamp Amersfoort, het verzet tegen de Japanse én de Duitse bezetter, en de boeiende episode Nederlands Nieuw-Guinea. Maar bovenal is dit aangrijpende boek een eerbetoon aan Hannie de Rijke, overlever pur sang. Zie ook: http://www.meulenhoff.nl/data/docman/15517_50f6577d1d4f2_Voorpublicatie_Dinjens_De_vlucht_van_een_paradijsvogel.pdf

88) Siegfried Zöllner 2013 Vergessene Welt – Erste Begegnungen mit den Yali im Bergland von West-Papua ISBN: 978-3-941387-07-2 Wanine Verlag, Grabow,400 pag. en 24 pag. in kleur (€ 14,90 + verzendkosten) Siegfried Zöllner vertrekt in 1960 naar het toenmalige Nederlands Nieuw-Guinea om bij een volledig onbekende stam te leven. Hij vertelt over de eerste ontmoetingen met de Yali, toen nog kannibalen. In deze ‘vergeten wereld’ bereikt hij na jaren geduldig werken, dat vijanden vrede sluiten. Met de opkomst en groei van het Christendom in het gebied Angguruk begint een nieuw tijdperk. Ook documenteert hij de gevoelige politieke situatie als Nederlands Nieuw-Guinea wordt overgenomen door Indonesië en het voortdurende lijden van de Papua’s onder het geweld van vreemde militaire overheersing. Vandaag is West-Papoea nog steeds een ‘vergeten wereld.’ Bestellen:http://www.wahine-verlag.de/product_info.php?info=p7_Siegfried-Zoellner–Vergessene-Welt.html&XTCsid=16a342a70a89d60705a16510c35d5de8

89)    Rijnhout, Bart M. 2013 Boven de boerenkool; operaties in het luchtruim boven Nieuw-Guinea 1951 – 1962 ISBN 978-90-8616-082-2. Uitg. Lanasta, Emmen, 228 pag., (€ 38,95) ‘Boven de boerenkool; operaties in het luchtruim boven Nieuw-Guinea 1951-1962’ vormt het derde deel uit een reeks over de Marine Luchtvaartdienst (MLD) in de Oost. Het behandeld de luchtverdediging van Nederlands Nieuw-Guinea in de periode van 1951 – 1962 en completeert een geschiedenis die feitelijk begon met de overname van achtergelaten Amerikaans materieel in 1945 tot aan de overgave Van Nederlands Nieuw-Guinea aan Indonesië.

90) Sloot, Jan, 2013 Fransiskan masuk Papua, jilid I. Periode pemerintahan Belanda 1937 – 1962 Uitgave in eigen beheer : Kustodi Fransiskus Duta Damai,Bogor. 328 p. + 32 p. foto’s, Rp. 60.000 Dit boek vormt het eerste deel van een vertaling in het Indonesisch van het boek van Jan Sloot ‘Hoe God verscheen in Papua’ (2010). Het beslaat de periode van 1937, toen de eerste franciscanen hun werk begonnen in het toenmalige Nederlands Nieuw-Guinea, tot 1962. Politiek kwam NNG daarna onder Indonesisch bestuur, terwijl het tweede Vaticaans Concilie toen juist van start ging. In deze periode periode van 25 jaar ging de toenmalige visie op missie en de westerse cultuur hand in hand.

91) Krey, Thonny Mansiraken en Ellen van Minnen-Prins Achtentachtig prachtige vissen€ 12,50 incl. verz.kosten   ISBN 9789490085254 Het Boekenschap, Zelhem, 24 pag. De zee zit vol met vissen. En ze lijken allemaal op elkaar. Of toch niet…..? Schildpad neemt je mee in de wereld van de vissen en laat zien dat elke vis uniek is. Groot, klein, jong, oud, ze zijn allemaal weer anders en heel prachtig. Achtentachtig prachtige vissen is een prentenboek gemaakt door een Papoea-Kunstenaar uit Manokwari Indonesië (voormalig Nederlands Nieuw Guinea). Het boek staat vol met Krey’s kenmerkende vissen en behandelt op een speelse manier tegenstellingen voor kinderen vanaf 2 jaar. Het boek is gemaakt in samenwerking met de Stichting Duurzame Samenleving Papua Barat (SDSP). Bestellen: http://www.joelgevoel.nl/boekvissen.html

92)Breukel, Koos & Roy Villevoye 2013 Tí , € 34,50 ISBN: 978-94-6226-008-5 Lecturis & Van Zoetendaal Publishers, Eindhoven, 144 pag. De Asmat (voormalig Nederlands Nieuw-Guinea) is een grotendeels ondoordringbaar mangrove-moeras. Hier leeft de oorspronkelijke bevolking, geïsoleerd van de rest van de wereld. Beeldend kunstenaar Roy Villevoye en fotograaf Koos Breukel bezochten samen de kleine nederzetting Tí in het noordoostelijke deel van de Asmat. Breukel installeerde een kleine mobiele fotostudio terwijl Villevoye de dorpelingen gewoon buiten portretteerde. Door gebruik te maken van dezelfde camera’s is het materiaal afkomstig van deze sessies gelijk en uitwisselbaar.

93)  Maar, Rimko van der en Hans Meijer 2013 Herman van Roijen (1905-1991) Een diplomaat van klasse. € 29,90 ISBN 978 94 6105 514 9 Boom Uitgevers, Amsterdam, 670 pag. Zelden is een Nederlandse diplomaat zo invloedrijk geweest als Herman van Roijen. Gedurende loopbaan in de Buitenlandse Dienst heeft hij in diverse functies en op verschillende posten in de jaren 1930-1970 mede gestalte gegeven aan de Nederlandse buitenlandse politiek. Twee maal heeft hij een beslissende invloed gehad op de (inter)nationale geschiedenis. Hij vertegenwoordigde Nederland na de Tweede Politionele Actie in de Veiligheidsraad en leidde de besprekingen met de Republiek Indonesië. Dertien jaar later beslechtte hij het Nieuw-Guineavraagstuk

94)Vogelaar, L. 2013 Op de bres voor Nieuw-Guinea € 24,90 ISBN:978 90 336 3460 4 De Banier Uitgevers, Apeldoorn, 200 pag. Vijftig jaar geleden ging Nederland langs de rand van de oorlog. Indonesiërs en Russen stonden op het punt Nieuw-Guinea aan te vallen. Op de valreep kwam een verdrag tot stand. In dit boek aandacht voor het werk van Nederlanders op hun laatste eiland in de Oost: als militair, als zendingswerker of in overheidsdienst. Over de inzet voor de Papoea’s, de gevechten en de nooit geheel opgehelderde moord op een Nederlandse ambtenaar.

95) Krijnen, Henk  2013 Brieven naar de groene hel  € 21,95 + € 2,00 verz. kosten ISBN 9789057861345 Uitg. Servo, Rolde, 332 pag. In de jaren tachtig van de vorige eeuw was zij vastbesloten om als tropenarts naar Tanzania te gaan, terwijl hij  werd uitgezonden naar een olie-exploratieproject in voormalig Nederlands Nieuw-Guinea. Tegelijkertijd wilden zij hun relatie niet opgeven. Dit betekende niet alleen het overwinnen van vele problemen in de jungle van Nieuw-Guinea, culminerend in een onverwachte ontknoping, maar ook lange, ingewikkelde reizen om elkaar te bezoeken. Bestellen: http://www.brievennaardegroenehel.nl/bestellen.htm

96) West, Wouter van (red.)  2013 De Vliegende Pater   € 25.00 + verz. kosten Uitgave in eigen beheer – gelimiteerde oplage. 192 pag. De Franciscaan, pater Henk ‘Edmar’ Vergouwen werd opgeleid om als piloot-missionaris in (voormalig) Nederlands Nieuw-Guinea te gaan dienen. Op 27 april 1963 verongelukte hij echter met zijn Cessna tijdens een vlucht van Sentani naar Ok Sibil. De ‘biografie’ bestaat uit een groot aantal brieven die Vergouwen schreef aan zijn familie en kennissen, vele publicaties over zijn werk in die periode evenals een groot aantal foto’s en illustraties en geeft daardoor een uitstekend beeld van deze eerste vliegende pater in Nieuw-Guinea. Bestellen: woutervanwest@gmail.com Zie ook zijn facebookpagina  https://www.facebook.com/wouter.vanwest?fref=ts : 14 augustus 2013

97) Frans Cappetti; persoon en carrière van een publiek bestuurder  Van bestuursambtenaar (In Nieuw-Guinea) tot burgemeester; een bestuurskundige biografie, door Peter Rutgers   (€ 19,95 – 2013)   ISBN 978-90-819989-0-1 Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers/Mr.H.J. Steenbergenstichting, Doetinchem, 160 pag.   Bestuurder in publieke dienst, waarom zou je dat willen zijn? De afgelopen twaalf jaar moesten meer dan zestig burgemeesters hun positie gedwongen opgeven. Zij niet alleen; ook ministers, staatssecretarissen, gedeputeerden en wethouders vertrokken onvrijwillig. In hoeverre geeft dat werk in publieke dienst voldoening? Wat maak je mee: functioneel, persoonlijk en privé? Je staat in het nieuws, vooral wanneer het minder gaat. Hoe word je publiek bestuurder? Doen afkomst, opvoeding en opleiding ertoe? Wat voor persoon moet je zijn om dit werk te willen en te kunnen doen? Hoe blijf jeaan als bestuurder? En in hoeverre spelen tijdgeest en omgeving bij dit alles een rol?   Meer publieke bestuurders hebben in het verleden of recent nog hun verhalen opgeschreven of laten opschrijven. Of … hadden dat graag willen doen, maar hebben er toch maar van afgezien. Voor aanstaande en huidige bestuurders en voor hen die anderszins in de publieke dienst zijn geïnteresseerd – met name bestuurskundigen – , vormen deze persoonlijke verhalen unieke antwoorden op de zojuist gestelde vragen. Mogelijk op andere vragen die bij mensen leven. Zo geeft deze biografie ook zicht op het Nederland van de twintigste eeuw. Binnen de scholingsprogramma’s voor publieke bestuurders zijn dergelijke vertogen dan ook een must; afstand biedt soms beter (in-)zicht. De hoofdpersoon in deze bestuurskundige biografie, Frans Cappetti, leefde van 1927 tot 1993. Na zijn universitaire studie indologie werkte hij als bestuursambtenaar in Nederlands-Nieuw-Guinea, als sous-chef bij het Kabinet van de Commissaris der Koningin in Gelderland en als burgemeester in Schoonebeek en Eibergen. Notulen, toespraken, persberichten, publicaties en interviews laten een bestuursstijl zien die overwegend valt te typeren als verbindend, vertrouwenwekkend en integer. ‘Ik ben meer bestuurder dan politicus’, zo sprak Cappetti bij zijn start als burgemeester in 1966. Zijn ‘allround vakmanschap van het ambachtelijke type’ werd bij zijn afscheid in 1988 door veel sprekers geroemd, zijn ‘eindeloos geduld en breedsprakigheid’ nogal eens bekritiseerd. De laatste twee decennia staat het ambt van burgemeester als publiek bestuurder op diverse agenda’s: benoemd of gekozen, dienen of meespelen, verbinden of krachtig optreden, moreel gezag of politieke macht. Elk van deze dilemma’s wil een antwoord zijn op de aanpak van een bepaald probleem. Ondertussen zoekt iedere burgemeester kameleontisch naar de qua tijd en plaats best passende stijl. Op welke wijze ging Cappetti in zíjn tijd met deze en andere vraagstukken om? Hoe werd daarop gereageerd? Wat deed dat alles met hem en zijn directe omgeving? ‘Besturen is onder andere weten wanneer te knipogen’, zo liet hij ons kort voor zijn afscheid in 1988 na. Wie was deze Frans Cappetti? Hoe verliep zijn carrière? Wat herkennen huidige bestuurders bij hem in zichzelf? In hoeverre valt er van hem als publiek bestuurder te leren? In ieder geval veel over ‘menselijk’, fatsoenlijk’ en ‘deugdelijk’ bestuur.

98)

Siegfried Zöllner 2014

VERGETEN WERELD.
Eerste ontmoetingen met de Yali’s in het Bergland van Papua

ISBN 978 90 239 2788 4
Zoetermeer, Boekencentrum. 333 pag. (€ 15,00)
In 1960 vertrekt Siegfried Zöllner naar het toenmalige Nederlands Nieuw-Guinea om samen met de Nederlandse zendingsarts Wim Vriend te gaan wonen bij een nog volledig geïsoleerd levende Papuastam. In dit boek vertelt hij over de eerste ontmoetingen met de Yali’s die dan nog kannibalen zijn.
In deze vergeten wereld woont hij te midden van dorpen die elkaar vijandig gezind zijn. Herhaaldelijk moet hij aanzien hoe oorlogen worden gevoerd en daarbij mannen, vrouwen en kinderen worden gedood. Hij leert de wetten van bloedwraak kennen en probeert tussen de vijandelijke kampen te bemiddelen. Na jarenlange geduldige arbeid komen er veranderingen: vijanden sluiten vrede en er ontstaan christelijke gemeenten, waarvoor de Yali’s zelf verantwoordelijkheid dragen. Er begint een nieuwe tijd. Tot 1973 blijft Siegfried Zöllner met zijn gezin op de zendingspost Angguruk wonen.
In dit boek beschrijft hij niet alleen de ontwikkelingen in het dal waar hij woont, hij verteld ook wat er omheen gebeurt. Zo maakt hij de gespannen politieke situatie mee ten tijde van de overdracht van het gebied aan Indonesië. Daarmee begon voor de Papua’s het lijden onder het Indonesische militaire geweld dat tot op de dag van vandaag voortduurt. Ook nu nog is Papua een vergeten wereld.
Uit het Duits vertaald door Willem H. Vriend
Bestellen:info@boekencentrum.nl

99)

Oudes, Henk 2014
NIEUW-GUINEA TORN 58/59
ISBN: 9789048433278
Zoetermeer, Free Musketeers, 364 pag. (€ 20,95)
Over de geschiedenis van Nieuw-Guinea is al veel geschreven. Dit boek verhaald echter het leven, zoals dat beleefd wordt door een marinier die, met weinig informatie over het land, 14 maanden doorbracht in de tropen. Hij doet zijn verhaal in brieven die hij naar Nederland stuurde, waar het thuisfront evenmin enig idee had van wat zich daar afspeelde. Het leven op één kamer met 12 stapelbedden, heel veel wachtlopen en matig voedsel. Ook zware patrouilles met slecht eten, oververmoeidheid en kleding en schoeisel, onderhevig aan een snelle staat van ontbinding. Dat vraagt om solidariteit en kameraadschap.
Inkijkexemplaar 12 pagina’s:http://www.freemusketeers.nl/Documents/9789048433278_inkijkexemplaar.pdf

 

100)  Expeditie Sterrengebergte
Brandenburg van den Gronden, Ferry
Oud-marinier onthult na ruim halve eeuw herinneringen in meeslepende roman

‘Expeditie Sterrengebergte. Herinneringen van een marinier aan ‘de groene hel’ van Nederlands Nieuw-Guinea’. Zo luidt de titel van de onlangs verschenen avonturenroman van oud-marinier Ferry Brandenburg van den Gronden (1936). De auteur nam in 1959 als 22-jarige marinier deel aan een wetenschappelijke expeditie. Doel van deze expeditie was om de flora, fauna en geografie van het destijds nog ‘maagdelijke’ Sterrengebergte in de voormalige Nederlandse kolonie in kaart te brengen.

Bewaking en begeleiding
Ferry Brandenburg van den Gronden werd in 1936 geboren in voormalig Nederlands-Indië. In het voorjaar van 1959 raakte hij als 22-jarige dienstplichtige marinier door een bijzonder voorval in Hollandia, de toenmalige hoofdstad van Nederlands Nieuw-Guinea, betrokken bij de expeditie. Hij had er toen negentien maanden dienstplicht opzitten bij het Korps Mariniers. Door voor nog eens vier maanden bij te tekenen wist hij zich verzekerd van een plek in deze wonderlijke expeditie, die bedoeld was om een nog onontgonnen gebied in Nederlands Nieuw-Guinea in kaart te brengen.
De rol van de mariniers tijdens de expeditie was het begeleiden en bewaken van de overige expeditieleden, de opvoer van voeding en materieel en het onderhouden van radiocontact met het basiskamp. Het Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap (KNAG) en de Nederlandse Maatschappij voor Wetenschappelijk Onderzoek in Oost- en West-Indië waren verantwoordelijk voor het multidisciplinaire karakter van de expeditie. Een bont gezelschap ging voor een half jaar de jungle in.

‘Beuk hem in elkaar!’
‘Terwijl het meisje zich dicht tegen mij aanvleide, misschien om haar vriend jaloers te maken, lag ik opeens voorover op de dansvloer. Eén van die jongens zat boven op mijn rug met de bedoeling een mes tussen mijn schouderbladen te prikken. Een ander vond het nodig om op mijn rechterhand te stampen.
Gelukkig had hij rubberen zolen onder de schoen. Een derde hoorde ik roepen: “Niet steken, beuk hem in elkaar!”’
Deze gebeurtenis in Hollandia-Haven en de afloop ervan zou het leven van Ferry Brandenburg van den Gronden voorgoed veranderen. Het incident vorm de aftrap voor een reeks belevenissen, soms hachelijk, dan weer hilarisch, die Brandenburg van den Gronden na ruim een halve eeuw optekende.

De aanhouder wint
‘Het was een wolkenloze, zonnige ochtend die veertiende juli 1959. Tegen achten hoorde ik vaag het klappende geluid van de rotorbladen van een helikopter uit het dal van bivak 39a. Het was fris in bivak 40, dat op ruim 2.380 meter op een smalle bergrichel van het Antaresgebergte was gebouwd. Ik gaf het dan ook de naam bivak “frigidaire”.’
Zo begint één van de spannendste hoofdstukken van het boek, waarin de schrijver getuige is van het verongelukken van één van de twee helikopters die gebruikt werden tijdens de expeditie.
Goederen die niet op tijd aankwamen, een helikopter die verongelukte en het geld dat voortijdig op was. Maar de aanhouder won: alle leden wisten de expeditie uiteindelijk tot een goed einde te brengen.

‘Expeditie Sterrengebergte. Herinneringen van een marinier aan ‘de groene hel’ van Nederlands Nieuw-Guinea’ is verkrijgbaar via www.freemusketeers.nl en www.bol.com. Het boek is tevens te bestellen via het Centraal Boekhuis.

Zoetermeer, Uitg. Free Musketeers, 2015, 198 pag.
ISBN 9789048436576 € 17,95